NDH

[InvisibleLight]

On 5.10.2021. at 8:54, Spirit said:

Meni jedino nekako neobjašnjeno šta se dešavalo unutar Hrvatske. Sva ta previranja sa strane i na relaciji ZG-BG ipak ne objašnjavaju promenu "malog čoveka" koji je juče pozdravljao kralja, a danas slavi ulazak Nemaca. I kako se Pavelić koji je bio u stanju hibernacije u Firenci preko noći postavio kao stožer? Takođe, nekako mi je rupa i u tome kako su Srbi odjednom postali  arhineprijatelji, takav da se 10.04. likovalo nad pobedom nad Srbima, da li je bilo nacionalističkih sukoba u samoj banovini pre formiranja NDH?

WWI

 

Spoiler

      

 

 

1940.

 

Spoiler

   

 

 

 

      

 

 

 

[Kampokei]

Pa i meni se cini da osnivanje Banovine Hrvatske nije no blizu resilo nacionalno pitanje u Kraljevini. U principu, sto vise autonomije nekome das, on ce da trazi jos vise, a tako bi i bilo u ovom slucaju. Recimo, u Dubrovniku je 1938. pompezno slavljena na ulicama godisnjica ujedinjenja, sledece godine vec skromnije, a 1940. bila neka mala svecanost u nekoj sali jer HSS nije dao vise od toga. Istovremeno, ekstremne snage, one kojima je HSS suvise umeren, jacaju. Zagrebacko Sveuciliste je, osim komunista, bilo i bastion frankovaca, buducih ustasa. Cuveni zagrebacki "sveucilistarci" su bili vazni za ucvrscivanje ustaske vlasti u trebinjskom kraju 1941. 

[ArleKino]

Kako su mediji u vrijeme SFRJ pisali o pokolju u Glini? Slušao sam Titov govor o tom pokolju.

 

Vidjeh juče na Novostima dio "koji se podiže na mjestu bivše pravoslavne crkve u kojoj su ustaše 1941. poklale 2000 nedužnih srpskih seljaka" uz napomenu da je to iz "Vjesnika", a da je Politika cifru smanjila na 1200.

 

Obzirom da često čitam da se u ta vremena, je li, nije smjelo govoriti o nacionalnosti počinilaca i žrtava, vidim da se o nacionalnosti ubijenih pisalo. Interesantno je i da je za list iz Zagreba broj ubijenih Srba veći nego za list iz Beograda.

[InvisibleLight]

1 hour ago, Kampokei said:

Pa i meni se cini da osnivanje Banovine Hrvatske nije no blizu resilo nacionalno pitanje u Kraljevini. U principu, sto vise autonomije nekome das, on ce da trazi jos vise, a tako bi i bilo u ovom slucaju. Recimo, u Dubrovniku je 1938. pompezno slavljena na ulicama godisnjica ujedinjenja, sledece godine vec skromnije, a 1940. bila neka mala svecanost u nekoj sali jer HSS nije dao vise od toga. Istovremeno, ekstremne snage, one kojima je HSS suvise umeren, jacaju. Zagrebacko Sveuciliste je, osim komunista, bilo i bastion frankovaca, buducih ustasa. Cuveni zagrebacki "sveucilistarci" su bili vazni za ucvrscivanje ustaske vlasti u trebinjskom kraju 1941. 

ako se odnosi na moj spojler, malo je specificno jer se govori o sukobima na 'granici'. šid je potpao pod banovinu hrvatsku a mitrovica je odstala u dunavskoj banovini. pa su te tenzije bile možda pojačane, ali svakako je bilo velikih političkih diferencijacija uoči rata, pre NDH, i među gimnazijalcima (levo-desno-ljotićevci-križari itd) a kamoli među političkim vođama

[pasha]

1 hour ago, Kampokei said:

Pa i meni se cini da osnivanje Banovine Hrvatske nije no blizu resilo nacionalno pitanje u Kraljevini. U principu, sto vise autonomije nekome das, on ce da trazi jos vise, a tako bi i bilo u ovom slucaju. Recimo, u Dubrovniku je 1938. pompezno slavljena na ulicama godisnjica ujedinjenja, sledece godine vec skromnije, a 1940. bila neka mala svecanost u nekoj sali jer HSS nije dao vise od toga. Istovremeno, ekstremne snage, one kojima je HSS suvise umeren, jacaju. Zagrebacko Sveuciliste je, osim komunista, bilo i bastion frankovaca, buducih ustasa. Cuveni zagrebacki "sveucilistarci" su bili vazni za ucvrscivanje ustaske vlasti u trebinjskom kraju 1941. 

 

Sa dogovorm Cana i Stojadinovica, kada su ustase pustene niz vodu u Italiji i vecina njih isprorucena Kraljevini Jugoslaviji a oni mahom rehabilitovani i uvuceni i redovan politicki zivot toliko da Mile Budak stampa svoje novine u kojima redovno napada HSS i stvaranje Banonvine Hrvatske 1938. Stio je logicno sa stanovista ustasa koji zele nezavisnu drzavu, sto je moguce vecu. Tada Beogradu odgovara da imaju Budaka koji napada HSS i Banovinu Hrvatsku, nemoj to smetnuti sa uma. Oni nisu jaki a krune podrsku HSS. Ustasama je u tom trenutku protivnik Macek koji stvaranjem Banovine dobija znacajnu podrsku hrvata na koje ustase racunaju, zbog cega ce Maccek i zavrsiti u Jasenovcu 1941.

Zasto u Zagrebu ne bi slavili toga Aprila 1941 stvaranje nezavisne drzave(sto ona nece biti ali tako se obecavalo i ime nosilo) koja je uzela u tom prvom naletu skoro sve sto su ustaske i velikohrvatske aspiracije? Cak i pod krunom italijanskog kralja kome se Pavelic podredio. Doduse, italijani ce uskoro naplatiti ustasama podrsku za sve one godine uzimanjem dobrog dela Dalmacije, sto je osnovni razlog za jacanje partizanskog pokreta medju hrvatima u dalmaciji.

[Kampokei]

1 hour ago, InvisibleLight said:

ako se odnosi na moj spojler, malo je specificno jer se govori o sukobima na 'granici'. šid je potpao pod banovinu hrvatsku a mitrovica je odstala u dunavskoj banovini. pa su te tenzije bile možda pojačane, ali svakako je bilo velikih političkih diferencijacija uoči rata, pre NDH, i među gimnazijalcima (levo-desno-ljotićevci-križari itd) a kamoli među političkim vođama

 

Delimicno se odnosi na spojler, odnosno podstaklo me je na razmisljanja u tom pravcu. Kad pomenu sukobe na granici, niko nije bio zadovoljan granicama Banovine, ni Srbi ni Hrvati, ne samo u Sremu, nego ni u Bosni, na Primorju (Boka), itd. A sve i da to nije bio problem, Banovina je bila drzava u drzavi, vise nego SRH u SFRJ, sa sve Seljackom Zastitom kao prakticno paravojnom formacijom, te mi se cini da bi potpuno osamostaljenje doslo na red relativno brzo, i bez WW2.

[pasha]

Beograd nerado ulazi u stvaranje Banovine Hrvatske, to je guranje kneza Pavla, kao anglofila, jer Britanci celo vreme traze da se hrvatima da vise kako bi se odvukli od Italije a sada vec moguce i Nemacke. Zato je Stojadinovic smenjen kao protivnik toga ali i Ljotic se isto buni protiv Banovine Hrvatske. Dakle medju Srbima to nije docekano dobro. Ljotic je sa zborom zabranjen 1940 upravo zbog protivnljenja banovini hrvatskoj i trazenja da se stvori banovina srbija sa svim ostalim jugoslvenskim teritorijama oslim slovenije. Zanimljivo da je iskosriscne sukob sa komunistima, tj. ubistvo komuniste u zgradi Tehnickih fakulteta kod Vuka za to iako se je vlast odobravala prethodno delovanje zbora protiv skoja.

Aleksandar pred ubistvo u Marseju pokusava da se priblizi vec tada Hitleru u Nemackoj kao jedan vid ogranicavanje vmro, ustasa....(pogledati reakciju Kraljevine kod prvog pokusaja anslusa Austrije 1934), kao kontra Italiji i njohovim igracima u Jugoslaviji, cak postoje i planovi kod njega da se stvori nezavisna velika Srbija, sto je negde i Stojadinoviceva ideja kada pravi dogovor sa Italijanima. Da se hrvati puste nemcima, italiji, madjarima...Banovina fomralno nije bila ni federalna jedinica u Kraljevini, nego siroka autonomija. A pozicija SRH nije ista pre pada Rankovica i kasnije tj. ustava iz 1974 i prethodnih amandmana kada je SFRJ fakticki konfederalizovana. Tada SRH ima daleko vece nadleznosti od Banovine.

Edited October 7, 2021 by pasha

[BWA]

15 minutes ago, pasha said:

Beograd nerado ulazi u stvaranje Banovine Hrvatske, to je guranje kneza Pavla, kao anglofila, jer Britanci celo vreme traze da se hrvatima da vise kako bi se odvukli od Italije a sada vec moguce i Nemacke. Zato je Stojadinovic smenjen kao protivnik toga ali i Ljotic se isto buni protiv Banovine Hrvatske. Dakle medju Srbima to nije docekano dobro. Ljotic je sa zborom zabranjen 1940 upravo zbog protivnljenja banovini hrvatskoj i trazenja da se stvori banovina srbija sa svim ostalim jugoslvenskim teritorijama oslim slovenije. Zanimljivo da je iskosriscne sukob sa komunistima, tj. ubistvo komuniste u zgradi Tehnickih fakulteta kod Vuka za to iako se je vlast odobravala prethodno delovanje zbora protiv skoja.

Aleksandar pred ubistvo u Marseju pokusava da se priblizi vec tada Hitleru u Nemackoj kao jedan vid ogranicavanje vmro, ustasa....(pogledati reakciju Kraljevine kod prvog pokusaja anslusa Austrije 1934), kao kontra Italiji i njohovim igracima u Jugoslaviji, cak postoje i planovi kod njega da se stvori nezavisna velika Srbija, sto je negde i Stojadinoviceva ideja kada pravi dogovor sa Italijanima. Da se hrvati puste nemcima, italiji, madjarima...Banovina fomralno nije bila ni federalna jedinica u Kraljevini, nego siroka autonomija. A pozicija SRH nije ista pre pada Rankovica i kasnije tj. ustava iz 1974 i prethodnih amandmana kada je SFRJ fakticki konfederalizovana. Tada SRH ima daleko vece nadleznosti od Banovine.

Kakav položaj Hrvatske je predviđao dogovor između Cana i Stojadinovica?

[Њујоркер]

Upisah se kada sam cuo da je ustaki Sabor trebao da bude staleski ustrojen. Ko bi rekao da je Ante bio pobornik jugoslovenkog pokreta Zbor...

[Jozef K.]

To je jedna od tačaka fašizma.

[pasha]

To je bio vise duh vremena i pravac slicnih partija.

Ali Zbor i Ljotic jesu bili okupljaliste ekstremista i ludaka ali cesto obrazovanih. Zbor nije imao ni pribliznu brojnost skoj-a na Beogradskom Univerzitetu ali jeste imao bazu na BU. Ljotic je svoj staleski sistem predlagao Aleksandru odmah po uvodjenju diktature dosta pre formiranja Zbor, da bi se srusila korupcija stranackog sistema, kako je Ljotic kao ministar pravde govorio, Zbor je imao razne faze od 1935 do 1940. Cak jedno vreme otvorenu distanciranje od fasizma i nacizma, kada je Ljotic bio u velikom sukobu sa Stojadinovicem koji se priblizio Italiji i Nemackoj(Ni Hitlerizam, ni fasizam, kako je tada pisao Ljotic). Rozenborg, kao ideolog nacista, nije kontaktirao ustase vec Ljotica. A stitili su ih Nemci i posle rata. Ljoticevska emigracija je imala centar u Minhenu(i Londonu) i u Minhenu je izdavana "Nova Iskra". Iako je udba slala Arkane da ih resavaju. Oni su bili mozda najobrazovaniji deo srpske emigracije, sa dosta uticaja u nemackim desnim krugovima ali nikada ozbiljnije nisu napravili kontakt sa Srbijom nakon pada komunizma iako su neki pokusavali da se vrate i nesto naprave.

 

Imao je zanimljivo misljenje o njima imao pokojni Vladeta Jerotic,,

 

 

[Kampokei]

Za sada sasvim dobra serija. Ima bas zanimljivih snimaka. Jedan od perverznijih je sa kraja druge epizode, napravljen negde u NDH, verovatno Zagreb, gde se vidi kolona devojcica uzrasta negde izmedju 7 i 10 godina. Guraju kolica, u kolicima su plasticne lutke, a na pocetku kolone je natpis "male mamice". Snimci ustasa iz Janka Puste su high level bizarstina. Voze tako oni traktore po Janka Pusti, obradjuju zemlju plugovima, covek bi rekao kao neka hipi komuna, jedino sto nose ustaske uniforme dok to rade. 

[Vjekoslav]

kada govorite o ocekivanjima, mozda ne bi bilo naodmet imati na umu da je seriju financirao HRT, i da je namijenjena Hrvatima. posebno onim mladjima. stoga su ocekivanja da ce srpsko pitanje biti centralno pitanje ove serije promasena. kada je prof. Ivo Goldstein u prvoj polovini devedesetih pokusavao svojim studentima povijesti na Filozofskom fakultetu u Zagrebu predociti uzase endehazijskog rezima, ubrzo je shvatio da oni ne reagiraju na srpska stradanja i srpske zrtve genocida. na zidovske i romske koliko toliko, ali na srpske nula bodova. bilo je medju tim studentima i prognanika, ali i onih ciji su ocevi, ili djedovi, ili braca, pa i majke i bake, smrtno stradali u ratu protiv, tada zvanicno, srpskog agresora. i onda je Goldstein okrenuo pricu. poceo je iznositi cinjenice o stradanjima Hrvata u Endehaziji, poceo je govoriti o odnosu ustaskog rezima prema svom vlastitom narodu. i tako dobio pozornost svojih studenata. danas smo u 2020-ima, pojavile su se nove generacije, medjutim javni narativ prema Srbima kao agresorima, i Hrvatima koji u obrani ne mogu pociniti zlocin, nije se puno, svakako ne sustinski, promijenio. autori serijala imali su to na umu. ja ne mogu reci da me je ovih prvih nekoliko epizoda nesto odusevilo, vidim ozbiljne propuste u izostanku analize prvo Starceviceve, a zatim i Frankove ideologije, koje se (sustinski) ne razlikuju samo od Radicevog mirotvorstva, vec prvenstveno od prijasnjeg (plemenitaskog) shvacanja hrvatstva i kljucne uloge Sabora kao institucije gdje se uvijek (stoljecima) trazio kompromis s Becom i Pestom. Starcevic taj pristup mijenja (on nije covjek kompromisa), Frank ga dodatno radikalizira, okrece se Becu, a u jednadzbu ubacuje Beograd. i tu nastaju temelji ustaskog pokreta i uopce temelji prrravog (etnickog) hrrrvatstva, a ne ubojstvom Radica u Skupstini. o ulozi hrvatske katolicke crkve dosad smo, takodjer, culi fakticki nista. i da ne nabrajam dalje, nije to toliko bitno. bitno je da ta serija ide u udarnom terminu na HTV1, bitno je da je, za hrvatske prilike, pristojno uradjena, a bitno je, rekao bih, i istaknuti da se ne moze jednim serijalom od 12 epizoda nadoknaditi 30 godina vakuma. Spomen podrucje Jasenovac nikada nije prekidalo s radom (osim u vrijeme kad je taj dio Posavine pao u ruke RSK), tako da se uvijek moglo tamo otici, i na licu mjesta uciti o endehazijskom rezimu. medjutim tek u posljednje vrijeme vraca se polako praksa (iz SR Hrvatske) da JUSP Jasenovac organizirano posjecuju osnovne i srednje skole. sjecam se da su osjecki izvidjaci (tada aktivni u tri osjecke osnovne skole) koncem devedesetih otisli prvi put (nakon rata) u Jasenovac. tih godina klinci uistinu nisu nista znali o NDH (nisu ucili u skoli). osjecki izvidjaci su dakle bili izuzeci od hrvatskog pravila, ako govorimo o masovnoj edukaciji opce, a prvenstveno mlade populacije. sve u svemu, kad se zbroji i oduzme, ipak je to 30 godina vakuma, stoga i nisam previse kritican prema ovom serijalu koji probija led.

 

prelistao sam ovaj vas topik, i mada ima kvalitetnih upisa, sto svakako pozdravljam, ne mogu reci da sam nesto novo saznao. bila bi to uostalom i sramota za mene, da o NDH ucim na nekom srbijanskom forumu. ja sam to gradivo savladao u gimnaziji. doduse, Starcevica sam krenio citati nesto kasnije, jer moj srednjoskolski um nije bio u stanju ponajbolje uhvatiti njegovu epsku nit / shvatiti o cemu taj covjek uistinu prica, svaka treca recenica bila mu je kontradiktorna. a kopkala me Krlezina izjava da je Starcevic bio lucidan starac. medjutim, ja sam, nakon sto sam ga iscitao, dosao do zakljucka da je Ante Starcevic bio lud, i to posve ozbiljno lud (psihijatrijski slucaj), a ne lucidan. i fakat je pitanje, koje ja postavljam Hrvatima kad god sam u prilici, kako je jedan takav ludjak mogao biti proglasen Ocem Domovine. no dobro, sto sam uopce zeli reci ovim drugim pasusom. e da. u redu je da ovaj topik postoji, nemam nista protiv, dapace, medjutim, kada bi se mene pitalo, sto dakako nije slucaj, ali recimo da jeste (poceo sam ovaj post s ocekivanjima), ja bih zelio citati na ovom srbijanskom forumu thread koji ce biti naslovljen (otprilike) "zlouporaba, relativizacija i negiranje sustine endehazijskog rezima i genocida u dizanju srpskog naroda na oruzje u Hrvatskoj i Bosni koncem osamdesetih / pocetkom devedesetih, i zlouporaba, relativizacija i negiranje sustine endehazijskog rezima i genocida u srbijanskoj politici danas". materijala tu ima napretek, nije dosad dokumentirano, barem ne na ovom boardu. i bilo bi, barem meni, zanimljivo. a vama, kao gradjanima Srbije koji se bore protiv Vucica, i korisno.

 

[pasha]

Doticni Starcevic je vise bio Madjar nego li Hrvat po stavovima. On je na nekoliko mesta zestoko okrpio, napljuvao Hrvate, skoro kao Srbe, ono tipa-robovi, suznji Beca...Glupi srpski nacionalisti jos to nisu provalili, treba samo citati Oca domovina sta kaze o Hrvatima. Valjda jos nisu stigli u citanju do tog dela ili je tesko razumeti napisano.

Ah da, bio je lud.

[Jozef K.]

Lud je bio. Mislim da je to teško da se opovrgne. A opet njegova ideologija utkana u državu.