Yoda Posted November 8, 2012 Share Posted November 8, 2012 Tema je osetljiva & zanimljiva, ali zaista ne trpi provokacije, uvrede, ucitavanja, podmetanja, efektne youtube paralele i sl. Dakle, ovo je crna staza skijanja na ovom pdf i na njoj vaze pravila u svakoj tacki, svakom slovu. -----------------------------------------------------Odnos prema Jevrejima i judaizmu u SPC bilo je jedno od pitanja optereceno tradicionalnim predrasudama i stereotipima, "materijalistickom kulturom Zapada", crkvenim uticajima iz Evrope, uz kontroverze i viseslojnost koja je cesto zavisila od onih koji su donosili odluke. Od sredine tridesetih godina u pojedinim novopokrenutim srpskim verskim listovima povremeno su objavljivani lanci u kojima je antisemitizam bio osnova za tumacenje savremenih društvenih i politikih pojava. Jedan od takvih je bio beogradski mesecnik Hrišcanska misao koji je izlazio od 1935. do 1941. pod uredništvom Djoke M. Slijepcevica, inace bliskog pokretu Zbor Dimitrija Ljotica. To se posebno osetilo u pracenju aktuelnih politickih dogadjaja, medju njima i na Univerzitetu u Beogradu. Iako su urednici i saradnici lista nastojali da svoju kritiku „judeomarksizma“ dignu na viši,„teoretski“ nivo, u nekim lancima mogao se zapaziti primitivan antisemitski naboj pri cemu su glavni argumenti bile fizicke odlike osoba o kojima je bila rec: „iskolacene oci, grgurave kestenjaste i ridje kose, dugi krivi nosevi“.Na istoj, rasistickoj osnovi, doduše sa bogatijom argumentacijom, objašnjavana je Marksova ideologija. „Karlo Marksje rabinov sin, on je rodjenjem determiniran svojom narodnom stihijom.(...) Marksizam nije ništa drugo nego jedan put da se narodi uvedu u svet bogootpadništva,nasilja i krvoprolica, u kojima bi potonulo izbranje i bogosinstvo nesrec-nog coveanstva koje treba da služi Jevrejima kao lestvica u njihovom povratkuBogu“.Vladika Nikolaj je u drugoj polovini 30-ih godina postao blizak sa Dimitrijem Ljoticem, tako da je antisemitizam vodje Zbora verovatno imao izvestan uticaj na njegove poglede. Medju njima su, medjutim, postojale znacajne razlike kako u ideološkim pogledima i oceni savremenih dogadjaja, tako i u politickom angažmanu. Vladika Nikolaj je, kao i ranije, antisemitske stavove iskazivao uglavnom u okviru kritike boljševizma, marksistike ideologije i njenog tvorca Karla Marksa.Za razliku od njega, Ljotic je dosledno prihvatio koncepcije modernog antisemitizma i njegove politike implikacije.Kritika vladike Nikolaja obarala se i na levi i na desni totalitarizam, kao i na samog Hitlera, dok je Ljotic u nemackog vodju polagao nade da ce srušiti komunizam i obnoviti pravoslavnu Rusiju – pri cemu nije sumnjao u dobronamernost te politike premaruskom narodu.U najpotpunijem obliku antisemitski stavovi vladike Nikolaja izloženi su u (nepotpisanom) clanku „Protiv bezbožnog komunizma“ objavljenom u Žickom blagovesniku marta 1940. U okviru oštre kritike komunizma, Karl Marks je predstavljen kao novi jevrejski Mojsije. „Pomocu Marksa uneli su zabunu i rastrojstvo u sav hrišcanski svet. Pomocu njega razrušili su glavnu tvrdjavu Hristovu na zemlji – svetu Rusiju.(...) Kad se Marks javio, prvo kao Jevrejin, a drugo kao bezbožnik, onda su Jevreji celog sveta njega prihvatili kao svoga mesiju koji ce dovesti njih do vlasti nad svetom. Ali su se grdno prevarili. (...) Ništa Marks nije mogao predvideti ni proreci o buducnosti, jer je bio slep duhom zato što je bio bez Boga. A Hristos je predvideo Marksa. Za kim dakle da podjemo: za onim koji vidi ili za onim koji ne vidi? Za vidovitim ili za slepim?“ Vladika Nikolaj, ipak, nije bio iskljuciv u optužbama Jevreja. U clanku objavljenom tri meseca kasnije istakao je da bi bilo „smešno optuživati Jevreje kao glavne krivce i prouzrokovace modernog otpada od Boga i zapadnog neopaganizma.---------------------------------------------------------------Pojedini istupi vladike Nikolaja od kraja 30-ih godina inspirisani su saosecanjem za jevrejski narod koji se posle otpocinjanja Drugog svetskog rata našao u izuzetno teškom položaju. Takvi istupi u javnosti bili su retki, a nisu se mogli cuti ni od predstavnika drugih verskih zajednica. Poslednjih meseci 1939. najviši predstavnici SPC, patrijarh Gavrilo i vladika žiki Nikolaj, svojim javnim istupima i recima iskazali su znaajnu podršku jevrejskoj zajednici kojoj je u tragicnim okolnostima za velike delove jevrejskog naroda u Evropi svaki glas solidarnosti mnogo znacio.Vladika Nikolaj se dosledno zalagao za mir i osudjivao je rat. Odmah posle pocetka rata septembra 1939. on je u svojoj eparhiji zaveo redovno uznošenje narocite molitve Bogu za mir medju narodima koja je citana svakog praznika na kraju službe po svim eparhijskim crkvama. U Poslanici za Božicni post pravoslavnom narodu eparhije žike novembra 1939, vladika je pozvao narod da po jedan dan posti za srpski pravoslavni narod „i za sve narode koji žive u Jugoslaviji“,a zatim i za druge narode, medju njima i Jevreje. Takav poziv je imao poseban znacaj ne samo zbog znacaja posta za pravoslavni narod, nego i zbog vremena u kojem su te reci izgovorene. Tako je shvacen i u jevrejskoj javnosti. Zagrebacki Židov, centralno jevrejsko glasilo u Jugoslaviji, doneo je 22. decembra 1939. vest da je u svojoj predbožinoj poslanici vladika žiki Nikolaj, „jedan od najistaknutijih predstavnika i valjda najveci govornik i propovjednik pravoslavne crkve u nas“ porucio pastvi da jedan dan poste i za Jevreje.-------------------------------------------------------------------Vladika Nikolaj je u jevrejskoj zajednici doživljavan pre svega kao istaknuta i uticajna javna licnost i patriota. Ako izuzmemo polemiku sa vrhovnim rabinom Alkalajem 1928, predstavnici jevrejske zajednice kod njega nisu ni uocavali ni javno osudjivali neki oblik antisemitizma. U pomenutom clanku u Židovu decembra 1939. naglašene su brojne vrline vladike Nikolaja, a slicno povoljno mišljenje o njemu imali su i neki drugi istaknuti Jevreji. Za Paulinu Lebl-Albala vladika Nikolaj je bio jedan od nekoliko naših najvecih govornika. U vreme Drugog svetskog rata ona je zabeležila da je pred rat vladika uspevao da „pokrene, ojaca i kristališe osecanja“. Jedan od najistaknutijih jevrejskih javnih delatnika dr David Albala je uoci martovskih dogadjaja 1941. o vladici Nikolaju ostavio zapis da je on jedan od vatrenih govornika koji je raspaljivao masu na „viteška dela".--------------------------------------------------------------------Posle smrti patrijarha Varnave i dolaska Gavrila (Dožia) na patrijaršijski tron, u Glasniku su sve redji bili napisi u kojima su korišceni antisemitski, pre svega antikomunisticki stereotipi. Ponekad su prenošeni i antisemitski napisi iz domace rimokatolike štampe. U listu su narednih godina mogli da se procitaju dobri informativni prikazi prilika u Palestini. Objavljivane su i vesti iz kojih se moglo zakljuciti da se u nekim zemljama progone Jevreji, kao i da je radi zaštite Jevreja Anglikanska crkva organizovala savez protiv antisemitizma. O Talmudu se raspravljalo kao o verodostojnom izvoru za istoriju hrišanstva.Svoj stav prema prilikama u svetu patrijarh Gavrilo je jasno izrazio prilikom posete Šumadiji sredinom juna 1939. Ponovivši tradicionalnu optužbu Izrailjaca da su „osudili i raspeli Bogooveka o Spasitelja na Golgoti“ i time „žalosno zapecatili svoju nekada slavnu istoriju“, patrijarh je istakao da se istorija ponavlja. „Na površinu današnjice izbijaju razni fantaste i zanesenjaci, pametari i ideolozi, u ulozi novih apostola covecanstva, koji sa svojim novim teorijama i religijama teže da sruše dvadesetvekovnu zgradu hrišanske svetlosti i duhovne sile.(...) U pojavi ovakvih doktrina i ideologija nalazi se izvor i uzrok onih društvenih tereta i duhovnog rasula pod kojim današnji svet pati i strepi sa strahom od sutrašnjice.“Za jevrejsku zajednicu veliku moralnu podršku znacila je poseta patrijarha Gavrila sinagogi u Vukovaru 19. novembra 1939, nedugo posle nemacke invazije na Poljsku. Posle osvecenja zvona za pravoslavnu crkvu i posete franjevackom samostanu, patrijarh je posetio sinagogu gde su ga docekali svi Jevreji nacelu sa rabinom i predsednikom Jevrejske opštine. SPC i jevrejsko pitanje Link to comment
Prospero Posted November 8, 2012 Share Posted November 8, 2012 Sumarni pregled položaja Jevreja u Jugoslaviji, iz jednog zbornika.Mladenka Ivanković, Jevreji u Jugoslaviji 1918-1952 Link to comment
kim_philby Posted November 8, 2012 Share Posted November 8, 2012 e jel ovo tema za mene :Dkasnije cu da prokomentarisem. Link to comment
bigvlada Posted November 10, 2012 Share Posted November 10, 2012 Interesanto štivo.Koja razlika u pristupu u slučaju kraljevine:I pored svih ovih uveravanja i obećanja sa najvišeg nivoa, Uredba je već bila pripremljena, zvanično objavljena u Službenim novinama 5. oktobra 1940. godine i odmah stupila na snagu na teritoriji cele Jugoslavije. Ukoliko uvažimo relevantne statističke podatke za period 1939/1940,dolazimo do informacija da je bez mogućnosti pohađanja nastave ostalo 7.800 jevrejske dece svih uzrasta koja su već bila obuhvaćena sistemom školovanja, kao i da je, potencijalno, ovo osnovno ljudsko pravo bilo uskraćeno za oko 3.000 jevrejske dece koja su tek stasala za polazak u školu i trebalo da se po prvi put upišu u prvi razred osnovne škole. Ovu uredbu, kao i sve ostale uredbe otvoreno antisemitskog sadržaja koje su iza nje usledile, potpisali su najpre predsednik Ministarskog saveta Dragiša Cvetković i njen potpredsednik Vlatko Maček, a iza njih i svi ostali ministri.i republike:Jevrejski zvaničnici i ličnosti koje su svojim obrazovanjem, ugledom u jevrejskoj zajednici ili nekim drugim kvalitetom bile uzor svojim sunarodnicima neprekidno su isticale da njihov narod duboko oseća pozitivne promene u posleratnoj Jugoslaviji. Naglašavali su da su po prvi put slobodni da se osećaju i izjašnjavaju kao Jevreji i da su zahvalni zbog toga.Pozivali su sve pripadnike jevrejske zajednice da se uredno odazivaju svim pozivima narodne vlasti i ispunjavaju svoje građanske dužnosti i obaveze.Februara 1953. u Beogradu je bio održan veliki miting protiv antisemitske kampanje u Sovjetskom Savezu i drugim zemljama istočnog bloka u organizaciji Socijalističkog saveza radnog naroda Jugoslavije. Protestu je prisustvovalo i nejevrejsko stanovništvo koje je na ovaj način izrazilo solidarnost sa svojim sugrađanima jevrejskog porekla i celokupnim jevrejskim narodom.Tom prilikom, jedan od govornika, Albert Vajs je naglasio razliku između liberalne i tolerantne politike jugoslovenskih vlasti prema manjinskim narodima i agresivne i hegemonističke politike Sovjetskog Saveza i zemalja istočnog bloka, jasno poručujući zapadnim medijima da je stanje sloboda čoveka u Jugoslaviji na visokom nivou.Za razliku od ostalih država iz komunističkog bloka i njihove generalne politike, Jugoslavija je dozvoljavala svojim Jevrejima da održavaju kontakte sa svim jevrejskim organizacijama u drugim delovima sveta.Imam i uslovnu primedbu na jedan od izvora koji se koristi, tj. na jevrejski Almanah iz 1970. godine. U njemu se pominje jevrejska zajednica u (Starom) Bečeju. Znam da Novi Bečej nije dobio to ime do 1952. godine a da danas tamo i dalje komšiluk zovu Stari Bečej, iako je Novi stariji od Starog. U tabeli nije jasno da li su popisane samo jevrejske opštine gde je bilo Jevreja i pre i posle rata ili sve jevrejske opštine. Mislim da je autorka trebala da stavi sve opštine, jer se tako vidi koliko je u stvari ljudi stradalo.Dva članka, jedan je sa sajta Novog Bečeja, drugi takođe iako je prvi put objavljen pre dvadesetak godina.1991. godine je u čast proslave 900 godina od pominjanja imena Bečej (utvrđenja) izdata knjiga Prilozi za istoriju Novog Bečeja - zbornik radova. Štampana je u jako malo primeraka tako da se uglavnom može naći u Narodnoj Biblioteci. Drugi članak opisuje tužnu sudbinu novobečejskih jevreja.Naslov: Prilozi za istoriju Novog Bečeja: zbornik radovaAutor: Radovan PopovIzdavač: Radnički dom: "Jovan Veselinov Žarko", 1991ISBN: 8681985035, 9788681985038Jevrejska sinagoga u Novom BečejuJevreji su se u Novi Bečej naselili početkom XIX veka. Već 1845. godine imali su svoju Jevrejsku opštinu, što svedoči o njihovom ekonomskom jačanju.Najvećim delom bavili su se trgovinom. U istorijskim dokumentima zabeleženo je da je 1850. godine u mestu bilo 154 Jevreja.Kolika je bila njihova ekonomska snaga svedoči podatak da su već 1865. mogli da otpočnu sa gradnjom sinagoge, da bi se konačna rekonstrukcija i uređenje obavila do 1871. godine.Svoju bogomolju izgradili su , ne slučajno, na putu za Vranjevo iz N. Bečeja koja su u to vreme bile dve administrativne opštine.Mada je u to vreme u Vranjevu živela samo jedna jevrejska porodica, zasigurno su novobečejski Jevreji planirali da u većem broju nasele ovo gotovo čisto srpsko naselje.Sinagoga je imala četiri stuba sa završecima u vidu metalnih lopti obložene bakarnim limom. Zidana je sa elementima romanskog stila koji je bio svojstven nekim sličnim manjim sinagogama u Banatu.Mikve – obredno kupatilo je sagrađeno 1887. godine, a 1911. zgrada Jevrejske opštine i manja zimska sinagoga (najveća soba u okviru opštine).Tada je u N. Bečeju već bilo 220 Jevreja, a predsednik Jevrejske zajednice bio je Izidor Šlezinger. Sinagoga je bila u dubini porte, ograđena metalnom ogradom sa zidanim stubovima.Izbijanjem Drugog svetskog rata sinagoga je poslužila kao sabirni centar, ne samo za novobečejske Jevreje i već i okoline: Sprovodeći antisemitsku politiku domaće Švabe deportovali su ih šlepom u Beograd i Pančevo i gotovo do jednog pobili. Poslednji novobečejski rabin bio je Filip M. Polak.S obzirom da u mestu nije ostao ni jedan Jevrejin, da je u toku rata sinagoga veoma oronula opštinske vlasti su odlučile da je 1947. godine sruše.Danas se na tom mestu nalazi privatna kuća u ulici Žarka Zrenjanina br. 16, kao svedočanstvo da je tu nekada bila jevrejska sinagoga ostala je samo Davidova zvezda na donjem delu metalne kapije.Prof. dr Aleksandar KasašDa se ne zaboraviPedeset je godina prošlo od dana kada je zauvek - sa obale Tise kod Novog Bečeja - nestalo sedam stotina severnobanatskih Jevreja, a među njima stotinu šezdeset naših sugrađana... Sve njih odnele su crne lađe smrti u nepovrat - u pakao uništenja...Oni koji pamte to doba, sećaju se ponižavajućih mučenja kojima je satirano telo, slaman duh i uništavan ljudski ponos nesrećnika, čija je jedina krivica bila pripadnost jednom narodu.Niko do danas nije napisao spisak svih uništenih!Nikada se neće moći saznati precizno brojno stanje tih mučeničkih žrtava!Setimo se zato, ovom prilikom, nekih činjenica o životu i delu tih naših nesrećnih sugrađana. Živela je tu, s nama, čitav vek i po novobečejska jevrejska zajednica.Bila je to grupacija ljudi čiji su se daleki preci, posle proterivanja Turaka, doselili iz severnih oblasti Austrougarske carevine, u banatske gradove i sela, da tu stvore svoj krov nad glavom i otpočnu nov život.Mučeni teškim sumnjičenjima i nepravednim optužbama, ometani zakonskim propisima i nosiocima vlasti toga doba, obezbeđivali su sebi i svojoj porodici minimum egzistencije svojim neumornim radom i velikim odricanjima.Došli su kao sitni, putujući trgovci, ili zakupci regalnih prava na ribolov i točenje pića, a sticali su pravu građansku ravnopravnost tek onda, kada su se, posle više godina, dokazali kao ispravni, vredni i pošteni građani. To za pripadnike drugih naroda nije uvek bilo obaveza.Tako je počeo da teče dugi period prilagođavanja novom životu i novoj okolini.Vezani uglavnom za poslovni uspeh, menjali su mesto boravka i selili se prema tolerentnijim i privredno dinamičnijim sredinama.Zato se broj Jevreja u Novom Bečeju i Vranjevu stalno menjao, a relativno mali broj porodica je ostao u našem gradu kao starosedelačko stanovništvo.Čvrsta i relativno zatvorena verska opština bila je, u to doba, osovina svih zajedničkih poduhvata, a solidarnost i uzajamno ispomaganje omogućili su porodicama da se stabilizuju i da napreduju.Još daleke 1825. godine Jevreji su utemeljili svoje groblje, a 1865. godine izgradili su sami svoju bogomolju - sinagogu. To je bio ujedno i dom njihovog okupljanja.Krajem XIX veka osnovali su svoju školu čiji je zadatak bio da im pruži što više praktičnih znanja za privrećivanje.Tada je zajednica bila najmnogobrojnija i najpoletnija: rađalo se godišnje prosečno više od sedmoro dece; u osnovnoj školi bilo je svake školske godine, prosečno, više od četrdeset đaka; u Novom Bečeju i Vranjevu bilo je oko četrdeset jevrejskih privrednih firmi; u bankama, osnovanim 1868. i 1882. godine, značajnu ulogu igrali su privrednici Jevreji; najveće privredno preduzeće toga vremena, veliku pilanu, s mlinom, osnovao je Jevrejin Milko Vilmoš, iz Sente; u gradu su živeli i radili Jevreji: lekar Štern dr Šalamon, advokat Mitelman dr Nandor, učitelj Kraus Bernat, direktor pilane Gabor Polgar, činovnik željeznice Lebl Ignac, poštanski činovnik Pipersberg Šandor, rabin Polak Filip i dr.Tada je započela integracija Jevreja u sve tokove društva.Od početka XX veka Jevreji su postali pravi i ravnopravni stanovnici Novog Bečeja i Vranjeva, čvrsto povezani poslovnim i prijateljskim vezama s ostalim sugrađanima.Rasla je njihova ekonomska moć, povišavao se nivo njihove obrazovanosti, a njihovo učešće u javnom životu osećalo se sve više.Jevrejska zajednica u Novom Bečeju imala je svoj ugledni sloj građana koji su se isticali poslovnim uspesima i ekonomskim blagostanjem, svojom obrazovanošću i visokom stručnošću, svojim društvenim ugledom i uticajem. Bogati žitarski trgovci i grosisti: Šlezinger Izidor, Šlezinger Geza, Šlezinger Adolf, Cigler Maks, Vajs Geza, Brandajz Jožef. Lekari: Grin dr Mor, Hubai dr Imre i Goldman dr Bela. Advokati: Samek dr Gustav, Kanic dr Deže i Patai dr Bela. Dentisti: Hajdu Mikša i Fekete Elemer. Apotekar Hercler mr Bernhard.Veterinar Oler Karolj. Ekonomista Deri Imre, direktor pilane. U javnim službama se sreću imena: Bihari Bela, činovnik poreske uprave, Boroš Daniel, opštinski pisar i vlasnik sirćetane, poštanski činovnik Laslo Samuel, šef parobrodske stanice Vajs Adolf, Pancel Zoltan, sudski pisar.Mladi Jevreji se druže sve više sa svojim vršnjacima drugih nacionalnosti, a zajedno s njima učestvuju u radu sportskih društava, koja upravo počinju da se stvaraju.Poznate su zasluge Jevreja u nastanku i razvoju fudbalskog sporta u Novom Bečeju. Izvrsni igrači: Braća Vig, Jakobovič Eden, Kraus Erne i Arpad Hauzer i vredni funkcioneri: trgovac Kenig Andor, vlasnik stovarišta piva Gerber Ferdinand, kao i činovnik Hauzer Lipot, bili su veoma značajni u radu klubova: TSE, „Građanski" i „Jedinstvo".Kada je u Novom Bečeju osnovan plivački klub, u njemu je bilo nekoliko Jevreja, od kojih pamtimo Deneš Đerđa „Tzuriku" i Kanic Magdu, a kada je klub posle četiri godine obnovljen, u njemu su učestvovali: Bergl Herman, Đerđ - „Đurika" Šlezinger i njegov brat Andraš - „Bucika". Posebno vredi istaći da je Bergl Herman, septembra 1940. godine, završio trenerski kurs u Aranđelovcu i na taj način postao prvi stručni trener plivačkog sporta u Novom Bečeju.Mladalačka organizacija „Skauta" bila je takođe interesantna za mlade Jevreje. Bilo je u njoj puno dečaka, a kao jednog od rukovodilaca sećamo se opet „Đurike" Šlezingera, koji je inače bio veoma druželjubiv i popularan među vršnjacima.U organizaciji „Sokola" Jevreja nije bilo, jer je ona imala nacionalni karakter. Kao njen aktivan vežbač na spravama bio je od Jevreja poznat jedino Bergl Jožef - „Jožika".Jevreji se uopšte nisu bavili politikom, ali su se neki mladi ljudi opredeljivali kao aktivni protivnici rasizma i nacizma.Bili su to: Šlezinger Đerđ - „Đurika", pripadnik SKOJ-a, Bergl Herman, cionista i veliki protivnik Hitlera i Musolinija, što je često i u mnogim ličnim kontaktima glasno i javno ispoljavao. Njima su se na neki načič pridruživali Šlezinger Ištvan - „Pišta" i Huven Margita - „Dunda". Njih su novobečejski nacisti zapazili i obeležili kao opasne protivnike, pa su pre svih svojih sunarodnika, zajedno s još pet Novobečejaca, streljani u prvoj grupi talaca, na dan 31. jula 1941. godine, na Bagljašu, kod Velikog Bečkereka....Oni su bili prve žrtve pogrona koji će se posle kratkog vremena sručiti i na sve ostale njihove sunarodnike...Stradali su svi. Do današnjeg dana nismo čuli da je bilo ko od zatočenika novobečejskog logora preživeo...To su sažete činjenice o događajima i ličnostima za poslednjih šezdeset godina života Jevrejske zajednice u Novom Bečeju i Vranjevu.Mlađe generacije nisu mogle zapamtiti, niti uopšte saznati onaj deo našeg lokalnog života u kome je među nama bilo Jevreja. Dužni smo zato mi, koji smo to vreme zapamtili, da im o tome kažemo prave reči, jer je iz te prošlosti proistekla i njihova sadašnjost.Nema više materijalnih znakova jevrejskog bitisanja u Novom Bečeju.Njihova sinagoga je prodata 1947. godine, a njen građevinski materijal je upotrebljen za izgradnju privatnih kuća. Jedino obeležje toga mesta jeste „Davidova zvezda", zaostala na kapiji bivše jevrejske porte, a sada privatnog dvorišta.Veliki žitni magacin – "Leo Weiss" u Novom Bečeju bio je poslednje boravište svih Jevreja severnog Banata. Odavde su oni svi pošli u izgnanstvo i smrt.Ova zgrada se nalazi na kraju glavne ulice M.Tita, znamo je kao magacin za lekovito bilje.Njihovo je groblje takođe rasprodato 1976. godine, pa danas predstavlja prazan plac, na kome postoji malo spomen-obeležje na kome piše da je tu bilo sahranjeno 239 pripadnika novobečejske verske zajednice.Postoji još nekoliko lepih kuća koje su nekada izgradili Jevreji... I to je sve!...Učinićemo zato nešto, čime bi se od konačnog zaborava i brisanja sačuvala imena ljudi i događaja koji su bili deo naše istorije.U izradi je MALA MONOGRAFIJA JEVREJSKE ZAJEDNICE U NOVOM BEČEJU, na osnovu podataka iz zvaničnih matičnih evidencija opština Novi Bečej i Vranjevo, kao i osnovnih škola i građanske škole, u vremenu od 1888. do 1941. godine.U njenom prilogu će biti preko hiljadu ličnih i preko tri stotine porodičnih imena onih Jevreja koji su se u tom vremenu rađali, venčavali, umirali i pohađali pomenute škole u našem gradu.Original ove knjige i celokupne dokumentacije nalaziće se u Zavičajnoj zbirci u Novom Bečeju, a duplikati materijala u Jevrejskom muzeju u Beogradu.Na velikom žitnom magazinu na kraju glavne ulice N. Bečeja, poslednjem staništu sedam stotina severnobanatskih Jevreja, odakle su oni otišli u smrt, biće postavljena spomen-ploča.Neka i ova mala PROMEMORIJA bude doprinos našim nastojanjima da se tragični događaji stradanja nevinih ljudi nikada ne zaborave!Mir pepelu njihovom!Mir pepelu njihovom! Branislav KISELIČKI, u Novom Bečeju, septembra 1991.Prilozi za istoriju Novog Bečeja | Jevrejska sinagoga u Novom Bečeju Link to comment
Yoda Posted February 6, 2013 Author Share Posted February 6, 2013 (edited) Podsecanje na nesto od pre nekoliko meseci Umetnicki dozivljaj istorije i dijalog sa istom - Bjelajac vs. David & Paskaljevic na temu ucesca Nedica i ekipe u holokaustu:PaskaljevicBjelajacDavid o Bjelajcevom 'revizionizmu'Bjelajac - odgovor Davidu Filip David o ulozi Nedicevog rezima u pogromu Jevreja, Jevrejski pregled, strana 20:http://www.savezscg....led-02-2012.pdfOdgovor Jase Almulija: Edited February 6, 2013 by Yoda Link to comment
Prospero Posted April 13, 2013 Share Posted April 13, 2013 VI REDOVNI SASTANAK SENATA KRALJEVINE JUGOSLAVIJEdržan 30. novembra 1933. u BeograduGOSPODINU PRETSJEDNIKU SENATA KRALJEVINE JUGOSLAVIJEBEOGRAD.INTERPELACIJASenatora dr. Ivana Majstrovića na gospodina Ministra unutrašnjih dela, po predmetu dozvole uselitbe i trajnog boravka na teritoriji države skupini od 350 izbjeglih jevrejskih porodica iz Njemačkog Rajha.GOSPODINE MINISTRE, Nedavno neke jugoslavenske novine donijele su vijest da je jugoslavenska Kraljevska vlada udijelila dozvolu useljenja i trajnog boravka na našoj teritoriji jednoj skupini od 350 izbjeglih jevrejskih porodica, koje su pod pritiskom današnjih političkih prilika u Njemačkom Rajhu bile primorane da napuste njemački teritorij, na kom su do sad uživale pravo državljanstva.Po činjenici da je gornja vijest uz odnosne komentare mogla da bude objelodanjena, a da sa nijedne strane, koliko nam je poznato, nije bila demantovana, držati je da ona odgovara istini i da je smatrati je opravdanim povodom nazočnoj interpelaciji. Cijeli kulturni svijet stoji pod odvratnim dojmom antisemitskog pokreta, kojim je inaugurisan današnji politički režim u Njemačkoj. Antisemitizam, koji se kao krvava nit provlači kroz tolika stoljeća sve do današnjih dana pretstavlja jednu od najcrnijih ljaga na historiji ljudske civilizacije. Dok za trajanja Srednjeg Vijeka tražiti je povod, a donekle i opravdanje antisemitskim pokretima u religioznoj netrpljivosti i borbama koje karakterišu tu mračnu epohu ljudske prošlosti, u moderno doba povod je antisemitizmu pretežno u rasnom antagonizmu, mržnji i materijalnim interesima te je stoga još više za negodovanje i osudu.Mi Jugoslaveni možemo se podičiti da se o antisemitizam nismo nikada ogriješili; slavu i lavorike na tom polju mi prepuštamo većim i kulturnijim narodima, koji na nas Balkance gledaju preko ramena, što im u kulturi i u kulturnim metodama nismo još dorasli. Ne može se stoga o nama ustvrditi da nas vodi kakova antisemitska pobuda ili svrha, ako, unatoč našeg principijelnog stanovišta prema antisemitizmu, ipak držimo i načelno pretpostavljamo, da povećanje jevrejskog elementa u našoj mladoj državi pod bilo kojim vidom ne može da se odobri te je čak kadro da nas zabrinjava. Urođeni jevrejski elemenat u Jugoslaviji pripada latinskom ogranku jevrejstva, Sefaridima, koji su još petnaestog vijeka, prognani iz Španije, dolutali na Balkanski poluostrv. I ako ovaj elemenat za puna četiri stoljeća nije uspjeo da se asimiluje sa slovenskim autohtonim življem, zadržav do današnjega dana jezik svoje španjolske pradomovine, iz koje je bio protjeran, ipak mu nije bio od smetnje. Protiv ovog urođenog jevrejskog elementa, kome su po našem Ustavu zagarantovana u potpunoj mjeri sva građanska prava kao i ostalim njihovim sudržavljanima, mi ne mislimo da ustajemo, držeć se poznatog principa da svaki narod ima Jevreje koje zaslužuje. To isto ne može da se kaže o onim koje se obično nazivlje germanskim Jevrejima ili Eskenazima, a koji su tekom davnih i nedavnih vremena k nama nezvani i neželjeni doselili, osobito u sjeverne krajeve teritorije koji pripadaju danas našoj Državi. Ovi Jevreji ne samo da se nisu asimilovali sa autohtonim slovenskim življem, već su mu ostali uvijek tuđi po jeziku, mentalitetu i aspiracijama. Mi ne možemo da zaboravimo da sve do našeg nacionalnog ujedinjenja, a žalibože i nakon istog, germanski Jevreji bili su najžilaviji nosioci pangermanske kulturtregerske misije na Balkanu, da su bili oslonac protunarodnih režima i da uopšte, uz rijetke iznimke, oni nisu nikada pokazali kakove blagodarnosti ili naklonosti prema narodu u kome i o kome žive. Pod pritiskom antisemitskog pokreta u Njemačkoj, jedan dio njemačkih Jevreja prebjegao je također i u pogranične krajeve Francuske. Vjerna svojim liberalnim i demokratskim tradicijama, Francuska Republika dala je pravo azila tim pribjeglicama, koji su se tim pravom u obilnoj mjeri poslužili. Ova širokogrudnost u priuštavanju prava azila izazvala je u francuskoj javnosti glasove zabrinutosti, poglavito stoga što se radi o dobjeglim Jevrejima, rođenim i zadojenim njemačkim duhom, koji bi pod stanovitim prilikama mogli postati nepouzdanim elementom na pograničnim teritorijalna Republike, kada bi im se tu dozvolio trajni boravak. Sam vrhovni francuski rabin u Parizu, Drajfus, pri odnosnoj anketi pokrenutoj po jednom od vodećih organa javnog mnenja u Francuskoj, nije uspjeo da svojim izjavama potpuno umiri javno mnenje u Republici. On je sam morao, medu ostalim, priznati, da pošto se jevrejski doseljenici skoro isključivo bave trgovinom, njihovo doseljavanje u većem broju bilo bi kadro da izazove nepoželjnih potresa u privrednom životu države, pak u tom pravcu ono bi bilo od štete i po sam urođeni jevrejski elemenat u Francuskoj, koji se većinom bavi trgovinom.Ne treba isticati da gornji razlozi vojuju u kudikamo većoj mjeri u pogledu jevrejskog doseljivanja u našu državu koja je pretežno poljoprivredna država, i ne označujuć potanje druge razloge koji su u savezu sa specijalnim političkim prilikama u našoj državi i sa nuždom da se bez potrebe i bez očitog državnog interesa ne krnji eterogenim elementima etnički homogenitet naše nacije. Polazeć sa ovog načelnog stanovišta, ne može se odobriti dozvola trajnog boravka ili čak trajno zaposlenje u našoj zemlji germanskim Jevrejima niti onda kada se radi o pojedincima koji uživaju glas u znanstvenom svijetu. Notorno je da su jevrejski intelektualci, književnici i učenjaci, protjerani iz Rajha, osnovali svoju centralnu reviju u Amsterdamu pod imenom »Sammlimg«, koja u svom uvodniku pretpostavlja doslovno: »naš je cilj da postanemo veliko žarište njemačke kulture u inozemstvu « Napram ovako jasno izloženom cilju naša više puta naglašena bojazan pod jevrejskim doseljivanjem i bez daljnih komentara potpuno je opravdana. Čast mi je potom, da po ovom predmetu interpelujem G. Ministra unutrašnjih djela:1) Odgovara li istini vijest objelodanjena tu skoro u organima naše štampe, da je, po odredbi za to nadležnog Ministra unutrašnjih djela, jednoj skupini od 350 jevrejskih porodica, pribjeglih iz Njemačkog Rajha, bila udijeljena dozvola uselitbe i trajnog boravka na teritoriji naše države. 2) Ako je ta vijest istinita, je li G. Ministar unutrašnjih djela voljan da navede razloge i kriterije kojim se je on pri toj dozvoli rukovodio, kao također da objasni kako se odnosna dozvola ima da privede u sklad sa odredbama Zakona o državljanstvu Kraljevine Jugoslavije, po kojim za rečene pribjeglice ne postoje zakoniti uslovi za stečenje državljanstva, niti redovnim niti izuzetnim putem. Izvolite, Gospodine Ministre, primiti izraze odličnog poštovanja.Dr. Ivan Majstrović, s. r.senator Pretres interpelacije senatora g. dr. Ivana Majstrovića na g. Ministra unutrašnjih poslova o dozvoli useljenja i trajnog boravka na teritoriji naše države skupini od 350 izbegličkih jevrejskih porodica iz Nemackog Rajha. Molim gospodina sekretara da pročita interpelaciju.Sekretar Asim Alibegović pročita interpelaciju.Pretsednik dr. Ljubomir Tomašić: Reč ima g. Ministar unutrašnjih poslova.Ministar inutrašnjih poslova Živojin Lazić: Odgovarajući, gospodo senatori, na ovu interpelaciju senatora g. dr. Majstrovića, koju ste malo čas čuli, i postavljena pitanja, meni je čast obavestiti i g. senatora Majstrovića i ovaj visoki Dom, da sam, u saglasnosti sa Ministarskim savetom, odobrio jednom manjem broju nemačkih emigranata jevrejskog porekla da sklanjajući se iz Nemačke mogu doći u našu zemlju.Pri odobrenju njihova dolaska nije se odlučivalo i o trajnosti njihovog zadržavanja na teritoriji Kraljevine, već o pružanju azila u njihovoj nevolji. Oni i sami svoje bavljenje kod nas najvećim delom smatraju privremenim. Oni se ovde prihvate, odmore i pripreme za dalji put u svoju nacionalnu državu Palestinu. Sada ih ima kod nas nešto preko 200 duša, od kojih je tek oko 90 na teretu humanih ustanova, a ostali se izdržavaju iz prenetih sopstvenih sredstava.Od pridošlih preko 600 ih je otišlo u Palestinu, a i od još zaostalih veći deo je takode pri putu. Pitanje državljanstva, prema tome, sada niukoliko ne dolazi u obzir, niti se prihvatanje tih emigranata protivi odredbama Zakona o državljanstvu. Pitanje prijema u naše državljanstvo koga od njih moglo bi še postaviti tek pošle 10 godina, koliko se po istom Zakonu za stalno prebivanje na našoj teritoriji traži, pored ostalih uslova za prijem u naše podanstvo. Kraljevska vlada vodila je računa o teškim ekonomskim prilikama i kod nas, te se prijem tih emigranata ograničio na meru koju možemo podneti, a to tim lakše, jer ih je jedan deo li našu zemlju došao da se privremeno zadrži, kao što malo čas rekoh, u putu za Palestinu. Medu tim emigrantima ima imućnijih ljudi, koji su došli sa namerom da kod nas svoj doneti kapital plasiraju sami ili u zajednici sa našim državljanima. To, kao i njihove veze sa zapadnim tržištima, može biti od koristi našoj privredi. Što se tiče pitanja g. interpelanta o razlozima i kriterijima koji su me rukovodili pri davanju odobrenja za prijem ovih jevrejskih izbeglica iz Nemačke, to moram naglasiti da je prihvaćanje emigranata, bez obzira na veru, u tradiciji naše države za ukazivanje azila političkim emigrantima kao i obzirima čovečnosti i međunarodne pomoći. Naša urođena tolerancija prema svima verama i poštovanje prema svačijoj verskoj svetinji i pripadnosti nalaže nam da se i kod davanja azila političkim emigrantima ne određujemo po njihovoj verskoj pripadnosti, jer je kod nas i jevrejska vera kao i sve ostale priznate vere potpuno ravnopravna. (Glasovi: Tako je!) Mi smo imali i imamo na našoj teritoriji političkih emigranata iz svih susednih, pa i daljih država, i Slovena i neslovena. I to internacionalno pravo azila, koje smo uvek poštovali i poštujemo, čini čast Jugoslaviji, kao i kulturi i humanosti naše nacije. Mi nismo mogli ni hteli uskratiti ovo pravo azila ni nemačkim emigrantima, sledujući u tome i primeru drugih visoko kulturnih država, već smo primili mogući broj, sa kojima će se postupiti kao i sa ostalim emigrantima. Prema tome, moj odgovor na pitanje: koji su me razlozi rukovodili da dajem azil jevrejskim emigrantima, je kratak: Poznata tradicija naše zemlje da dajemo azil političkim emigrantima i urođena naša snošljivost prema svima verama. Mi nemamo razloga da od tih načela u našoj verskoj politici otstupamo kad se radi o pripadnicima jevrejske veroispovesti, i u tome ćemo ostati dosledni. Ovo tim manje, što je poznato da su naši Jevreji uvek živeli u slozi sa našim narodom i saradivali u stvaranju Jugoslavije i na bojnim poljima i inače u izgradnji njene i materijalne i duhovne kulture.Ali, ukazujući azil emigrantima, tražimo i pazimo na to, da i ove izbeglice, kao i one ranije, poštuju ukazano im gostoprimstvo i budu lojalni prema državi koja im ga je pružila, a takode da sa naše teritorije ne preduzimaju ništa protivu zemlje iz koje su se morali ukloniti. (Burni aplauz).Predsednik dr. Ljubomir Tomašić: Ima reč senator g. dr. Alkalaj.Dr. Isak Alkalaj: Gospodo senatori, kao jedini Jevrejin u celom Narodnom pretstavništvu smatram, pre svega, za svoju najprijatniju dužnost da, u ime svih mojih jednoveraca u Kraljevini, a povodom odgovora na interpelaciju g. Majstrovića, izjavim svoju najsrdačniju blagodarnost kako g. Ministru unutrašnjih poslova tako i celoj Kraljevskoj vladi. Reč g. Ministra je odjek velike duše jugoslovenskog naroda, prožete vazda blagorodnošću, pravičnošću i slobodoumljem. Takva velika duša je jedino u stanju da oseti i razume tuđe nevolje i bolove, jer je i ona preživela, i u dalekoj i u skoroj prošlosti, velika iskušenja i patnje. I junački jugoslovenski narod pseća i ima puno razumevanje za jedan gonjeni i uvredeni narod koji u teškoj borbi za svoj opstanak napreže sve svoje snage da osnuje svoj nacionalni život u svojoj staroj postojbini, a preteča naše Jugoslavije, Kraljevina Srbija, prva je pozdravila visoku i plemenitu nameru Velike Britanje, kada je takozvanom Balfurovom deklaracijom izjavila gotovost da jevrejskoin narodu stvori jedno nacionalno ognjište u Palestini.Gospodo senatori, nemojte mi zamerid što sa uzbuđenjem govorim. Nije mi prijatno uzeti reč i govoriti o podnetoj interpelaciji našeg vrlo uvaženog kolege g. Majstrovića, koga neobično cenim i poštujem. Ovo mi je u toliko neugodnije što prirodom svoga svešteničkog poziva ja san) navikao da govorim o bratstvu i ljubavi prema bližnjima, a nikako da polemišem i eventualno dolazim u sukobe...Ali u ovom slučaju, i na ovom mestu, moram uzeti u odbranu moju jednovernu braću i ispraviti izvesne navode u interpelaciji, svesno ili nesvesno, ali u svakom slučaju, držim, u najboljoj nameri napisane, a koji ostavljaju mučan utisak kod svih građana Mojsijeve vere u našoj zemlji. Da bismo taj utisak očiglednije izneli, moramo progovoriti koju reč o događajima koji se odigravaju preci našim očima od nekoliko poslednjih meseca na ovamo.Gospodo senatori, od kako su došli na vladu u Nemačkoj nacionalni socijalisti, oni su, da bi utvrdili svoje pozicije u zemlji, razvili silnu i svestranu propagandu širom celoga sveta. Oni stalno šalju u sve države Evrope i u Ameriku svoje emisare, propovedajući Hitlerizam, a u vezi s njim i mržnju protiv Jevreja. U toj propagandi oni se naravno služe svima agitacionim sredstvima: radiem, filmom, štampom i predavanjima. Pojedine države, svesne opasnosti od takvog jednog pokreta po njihov poredak, pravilan razvitak i mir, čine sve moguće da ga savladaju i ne dopuste da on uzme maha i unese zlu krv medu njihove građane. Tako u Velikoj Britaniji najveći i najuticajniji državnici, sa političke tribine, gromko podižu svoj glas protivu ove nemačke razorne akcije, nazivaju ceo pokret varvarskim i imaju za njega najjače reči negodovanja i osude. Kongres Američkih Sjedinjenih Država uzima u najozbiljniji pretres predlog da se svi agitatori Hitlerizma koji su u Ameriku stigli pod vidom konzularnih agenata i raznih atašea, prognaju iz zemlje, a Čehoslovačka Republika, naša saveznica, donosi zakon po kome je takav pokret strogo zabranjen. Talas ovoga pokreta, izgleda, nije se mogao zaustaviti na granicama naše države, već se čak i kod nas pojavio iznenada i naglo kao divlja bujica, koja obara i plavi naše mirne i pitome oblasti pored najboljeg nastojanja nadležnih vlasti da se taj pokret u nas suzbije ili bar dovede na najmanju meru. Svakoga dana tako reći donosi nam radio iz Nemačke vatrene i tendenciozne govore uperene protivu Jevreja, agenti drže predavanja o »trećem Rajhu«, a neprestano, u svima krajevima naše države, pa i u prestonici, niču novi listovi i brošure, u kojima se, po Hitlerovom receptu, recima i karikaturama, vredaju i omalovažavaju Jevreji u našoj državi i obeležavaju kao krivci svih nedaća, kao štetni po državu i kao njeni neprijatelji.Pod takvom atmosferom koju momentalno preživijujemo, i kao vrhunac svega toga. iznenadila nas je interpelacija uvaženoga kolege Majstrovića. Mi svi znamo, mi smo u to ubudeni da ta interpelacija apsolutno ne stoji ni u kakvoj uzročnoj vezi sa prilikama koje preživljujemo. niti je naš trospodin kolega Majstrovic uopšte mislio da te prilike dovede u vezu sa svojom interpelacijom. Ali je ona. odmah po podnošenju g. Ministru, doživela najširi publicitet u našoj državi, a široke neobaveštene mase morale su stvoriti pogrešno uverenje da sav taj pokret nalazi podrške kod ovog najvišeg foruma u državi i da je interpelacija izraz takvog raspoloženja u Senatu. G. Majstrović kao slobodouman i nadasve kulturan čovek. u svojoj interpelaciji, s jedne strane, istina, osuđuje antisemitizam kao - - citiram njegove reči — »jednu od najcrnjih mrlja u istoriji civilizacije «. ali. s druge strane, ustaje protivu toga što bi izvestan broj nemačkih Jevreja žrtava današnjeg nesnosnog političkog stanja u Rajhu, našao utočišta u našoj zemlji, bez obzira da li oni duhovno ili materijalno mogu biti našoj zemlii od koristi ili ne. G. interpelant ustaje protiv azilskog prava, koje je u običaju u svima kulturnnijim državama, u vreme kada Velika Britanija i Francuska oberučke prihvaćaju izbeglice i čine sve da im bedu olakšaju, kada Društvo naroda otvara naročiti komesarijat za pomoć nemačkim izbeglicama, a naša saveznica Čehoslovačka, preko svoga Ministra spoljnih poslova, u svome parlamentu izjavljuje, da se smatra ponosnom i da će se i u buduće smatrati ponosnom da progonjenim žrtvama ohesti i netolerancije pruži azllsko pravo u svojoj zemlji.Gospodo senatori, kod nas takvih izbeglica je vrlo mali broj. Čim je počelo proganjanje u većoj meri, mi smo zamolili Kraljevsku vladu, da dopasti emieraciju u našu zemlju izvesnom broju tih izbeglica. Kraljevska vlada, što ističem sa zahvalnošću, odazvala se našoj molbi i g. Ministar unutrašnjih poslova izdao je pograničnim vlastima naređenje, da se sa izbegličama postupa humano i tolerantno i da im se ne prave naročite smetnje da se kod nas, za sada, provizorno, nastanjuju. Prema statističkim podacima kojima raspolažu naši Odbori za potpomaganje izbeglica, njih danas ima u našoj zemlji svega oko 205 i to u Osijeku 1, u Sarajevu 3, u Zagrebu 110, u Beogradu 91, a prošlo je kroz našu zemlju, i to: kroz Osijek 23. Novi Sad 88, Suboticu 117, Zagreb 186 i Beograd 248. Od pomenutih 205 izoeglica koji se još nalaze u našoj zemlji, svega 93 su na teretu jevrejskih humanih institucija, ovde su privremeno i čekaju odluke i pripremu da budu dalje otpravljeni. Ostalih 112 izbeglica imućni su građani koji su došli u nišu zemlju sa svojim kapitalima i oni ispituju mogućnosti da li će ovde moći investirati svoj novac ili ne. Svega, dakle, dolazi u obzir 112 duša. Ali čak da je izbeglo i 350 porodica, pa i čitava hiljada, bojaznost g, Majstrovića je nerazumljiva i neopravdana da bi toliki broj poremetio homogenitet naše nacionalne države. Mi imamo u tome pogledu mnogo veću veru u životnu snagu našega naroda. Jer inače bismo morali očajavati kad bismo verovali da jedan kompaktan i etnički jednoobrazan narod od 14 miliona ne bi bio u stanju da apsorbuje 1000 - 2000, pa čak i nekoliko hiljada duša.Još dve tri reči, gospodo senatori, o našim juiroslovenskim Jevrejima kojih se g. Majstrović takode dotakao u svojoj interpelaciji. Opet ću, sa poštom i zahvalnošću, pomenuti predratnu Srbiju. I u Kraljevini Srbiji bilo je Jcvreja u skromnom broju, bilo je i Sefarda i Eškenaza. Svi su oni sa svojom braćom pravoslavne vere delili i zlo i dobro. I medu onima koji su u ratovima junački ginuli za ovu državu bilo je i jednih i drugih. Ujedinjenjem našega naroda porastao je, sa proširenom teritorijom, i broj Jevreja, i Sefarda i Eškenaza. ali taj priraštaj nije ni iz daleka u srazmeri sa veličinom ujedinjenog naroda. Zakonom o verskoj zajednici Jevreja, od 1929. godine, obuhvaćeni su i jedni i drugi kao jedna celina. Oni su grupisani u pojedinim veroispovednim opštinama, a svi su organizovani u Savezu jevrejskih veroispovednih opština i u Udruženju jevrejskih ortodoksnih veroispovednih opština, a između jednih i drugih, osim malih divergencija pri bogosluženju, nema nikakvih razlika. Oni svi zajedno svojski rade da kao lojalni podanici naše mlade države budu korisni zemlji i narodu i verni Kralju i Otadžbini, da služe predano ciljevima niše Kraljevine i ispunjavaju sve dužnosti kao i ostali ispravni građani. Šta su morali Jevreji a šta drugi nejevrejski elementi u bivšoj Austro-Ugarskoj monarhiji, nastanjeni na našoj teritoriji, po diktatu odozdo učiniti, u to se nećemo ovde upuštati. Poznato nam je kakvim se sve sredstvima služila bivša monarhija da bi mogla podjarmiti svoje narodnosti i njima vladati. Ali moramo odlučno ustati protiv tvrđenja g. interpelanta da su i »nakon istoga«, t.j. i posle ujedinjenja Jevreji u našoj državi nosioci pangermanske kulturne misije. Ova teška optužba nije ničim osnovana i pogađa potpuno naše nevine i čestite građane koji dokazuju svojim životom i radom da vole ovu zemlju. Neka g, Majstrović obide naš Sever i dođe u dodir sa ovim življem, pa će se prijatno iznenaditi kad vidi kako i sredovečni ljudi lepo govore našim jezikom, a omladina jugoslovenski jezik smatra već kao svoj maternji jezik. Svi ovi Jevreji nemaju druge aspiracije do dobro svoje nove otadžbine a njihov mentalitet orijentiše se postepeno i stalno potpuno jugoslovenski. Na tome rade svi jevrejski pretstavnici u našoj zemlii i u tome su do sada postignuti najbolji uspesi. Mi ćemo svoj rad nastaviti i dalje u tom pravcu i nadamo se da će nam se i sa najvišeg mesta i od strane Kralievske Vlade i svih merodavnih faktora u zemlji, pružiti, kao i do sada, i moralna i materijalna potpora, da postavljeni cilj do kraja ispunimo. Mi čvrsto verujemo da će Kraljevska Vlada sve učiniti da se u našoj zemlji ne seje razdor i mržnja medu raznim slojevima našega društva, i ubedeni smo da će i ova propaganda sa strane potrebnim merama od strane nadležnih vlasti u zemlji ovoga puta biti bezusnešna i da će se ona razbiti o visoku svest našegaa naroda i čovečno i odlučno držanje naše Vlade. Ovaj svetao cilj lebdi vazda pred očima i našem viteškom Vladaocu Nj. V. Kralju koji ga je ne samo u nekoliko mahova javno istakao u svojim manifestima i proklamacijama, već ga i delima teži da ostvari.Sa odanošću i privrženošću svih Jevreja jugoslovenskih svome Kralju, ja završavam svoju reč, izjavljujući da se slažem sa svakim predlogom u Senatu koji bi glasio za prost prelaz na dnevni red.Pretsednik dr. Ljubomir Tomašić: Ima reč interpelant g. dr. Ivan Majstrović.Dr. Ivan Majstrović: Zahvaljujem g. Ministru unutrašnjih poslova na njegovom pospješnom i iscrpljivom odgovoru na moju interpelaciju koja je izazvala živu pažniu u svima krugovima naše javnosti. Ja unapred kažem da se sa odgovorom g. Ministra unutrašnjih poslova zadovoljavam i ne držim da je taj odgovor u čemu izgubio ako mu se pri kraju dala jedna patetična nota jer može biti da je bilo potrebno da se istom prekriju mnogi nedostatci, a to se je i postiglo. Gospodo, od dana kad sam podneo svoju interpelaciju pa sve do juče -- ja sam primio iz mnogih krajeva naše države pisma iz kojih sam video da je moja interpelacija shvaćena kao potekla iz moje same inicijative. To kažem radi toga jer g. predgovornik, naš uvaženi drug dr. Alkalaj, izrazio je bojazan kao da bi se ova interpelacija mogla shvatiti kao odraz nekoga raspoloženja ili neraspoloženja celoga Senata. Ja se protiv toga ograđujem. Ja celu odgovornost za svoja dela uzimam na sebe kao i svaki drugi član ovog Doma i ako pripadamo jednome klubu, i radi toga ne može da bude govora da se ova interpelacija može smatrati kao neki odraz raspoloženja ili neraspoloženja Senata.Imam takode da prigovorim tome sto g. predgovornik u toku svoga govora i na kraju istoga kaze da izgleda kao da je ova moja interpelacija plod neke antisemitske akcije u našoj državi. Gospodo, ja sam se u svojoj interpelaciji ogradio i kazao sam da me pri ovom koraku nisu rukovodile nikakve antisemitske pobude s razloga što kod nas nema nikakova antisemitizma, i stoga moja interpelacija ne može da bude u vezi sa kakovom antisemitskom akcijom.Gospodin predgovornik ide čak i dalje i dovodi u neku vezu ovu moju interpelaciju sa pisanjem jedne prestoničke novine, za koju sam čuo da je izvikuju na ulici, a koju — iskreno priznajem — nikada nisam ni pročitao. Ja još uvek mislim da je ova interpelacija bila na svom mestu i da će biti neke izvesne koristi od nje.Gospodo, dovoljno je da se osvrćemo na današnji politički položaj u celoj Evropi, pa da vidimo da antisemitski pokret nije samo u Nemačkom Rajhu, nego i u Austriji, u Mađarskoj, u Rumuniji, a i u Grčkoj. Mi smo, prema tome, opkoljeni samim državama u kojima je antisemitski pokret veoma razvijen, i opravdana je bojazan da može doći čas da Jevreji, koji više ne budu našli dalje mogućnosti opstanka u dotičnim državama, budu prisiljeni doći k nama; a to bi moglo da bude od velike pogibelji u nacionalnom, političkom i socijalnom pogledu.Gospodo, mi imamo dosta naših domaćih nevolja a da bismo još želeli da dođe i koja druga, makar i pod imenom antisemitizma. Od ovog današnjeg raspravljanja želim da nam svima ostane u pameti jedna istina: ako hoćemo da se odbranimo od antisemitizma, onda treba da se na vreme odbranimo od semitizma. Mi moramo nastojati svim sredstvima, koja stoje državi na raspoloženju, da se jevrejski eiemenat u našoj državi ne povećava, jer dok je taj elemenat u onom broju, u kome se on danas nalazi, on ne pretstavlja nikakvu pogibao, ali niko to ne može da kaže za slučaj, kad bi se taj elemenat imao da poveća usled prilika u susjednim državama ili inače.Ovo su sve samo konturne neke refleksije, dok u stvari ja sam ograničio svoje pitanje na dve konkretne činjenice. Pitao sam: je li istina da je izdata formalna dozvola pribeglicama da mogu doći na našu teritoriju, i: kojim se kriterijumom rukovodio g. Ministar kad je na to privolio? Ja ću priznati da je moja nada i moja želja bila da ove činjenice budu demantovane. Ali nažalost to nije slučaj. G. Ministar, a i g. senator dr. Alkalaj, naveli su nam neke cifre o broju ovih izbeglica koje su došle do nas. Na ovo bih imao da primetim. U novinama, iz kojih sam crpio vest stajalo je da je bilo 350 porodica, a ta vest nije bila demantovana ni sa koje strane. Osim toga iz privatnih obavesti koje imam rekao bih da tih izbeglica ima mnogo više nego li ih blagohotno priznaju g. Ministar i dr. Alkalaj.Gospodo senatori, nećemo voditi računa o par stotina njih više ili manje, jer to ne može da igra velike uloge u pitanju, o kojem se ovdje radi. Glavno je da budemo načisto da sa ovim treba da se prestane. I stoga, iako govor g. Ministra nije bio u stanju da me potpuno zadovolji, ja ipak ne pravim od toga kakvo oitanje znajuć da je on pri cijeloj ovoj stvari bio rukovođen obzirima humanosti te izjavljam da se sa odgovorom zadovoljavam i predlažem prosti prelaz na dnevni red. Link to comment
mustang Posted April 15, 2013 Share Posted April 15, 2013 jel ima topik odnos jevreja prema srbima ili prema svima ostalima? nije provokacija samo zelim da procitam nesto o tome, kao i da saznam nesto vise o o srbima jevrejima koji zive u izraelu (ako ih ima na forumu uopste) i njihove utiske. Link to comment
nautilus Posted April 15, 2013 Share Posted April 15, 2013 ima, naravnohttp://www.parapsiho...hp?showforum=16 Link to comment
mustang Posted April 15, 2013 Share Posted April 15, 2013 ima, naravnohttp://www.parapsiho...hp?showforum=16 ma daj bre....ovo me uopste ne interesuje. ti mislis ja se zezam.... stvarno trazim nase u izraelu, njihove stavove kao i stavove jevrejsko-izraelske zajednice prema srbima. valjda postoji nesto ...kad vec toliko raspredate o njima valjda ih dovoljno dobro poznajete... Link to comment
Prospero Posted April 15, 2013 Share Posted April 15, 2013 http://www.makabijada.com/ Link to comment
Prospero Posted April 16, 2013 Share Posted April 16, 2013 Christopher J. Probst. Demonizing the Jews: Luther and the Protestant Church in Nazi Germany. Bloomington: Indiana University Press, 2012. xiv + 251 pp. $25.00 (paper), ISBN 978-0-253-00100-9.Reviewed by Shelley O. Baranowski (University of Akron)Published on H-Judaic (April, 2013)Commissioned by Jason KalmanFrom Luther to Hitler?: German Protestant Appropriations of Luther’s Judenschriften during the Third ReichIt is now well understood that the German Protestant Church supported the Third Reich, despite the bitter internal conflicts of the “Church Struggle.” Together, nationalism, anti-Marxism, and antiliberalism provided the common denominator between the church and the Nazi regime, which prevented clerical and lay grievances over the regime’s interference in church affairs from developing into resistance against the regime’s racism and imperialism. Even the Confessing Church, which vehemently rejected the attempt of the overtly Nazi German Christians to “aryanize” the clergy and nazify the administration of the church, voiced few objections to Nazi anti-Jewish policy in the secular realm. Yet if Protestant complicity in the regime’s assault against the Jews is now recognized, scholars have devoted less attention to the actual content of Protestant antisemitism or what Martin Luther’s own writings on the Jews may have contributed to it. More to the point, the prevailing tendency (with some modifications) is to assume that Luther articulated a premodern, theological anti-Judaism, which bore little resemblance to the racially defined antisemitism of the Nazis.In addition to examining Luther’s writings in their historical context, Christopher Probst investigates the works of Protestant clergy and theologians during the Third Reich to explore the Reformer’s influence on them. Following Quentin Skinner, Probst concentrates on minor figures because they provide a better understanding of the prevailing conventional wisdom. Further, Probst applies the work on antisemitism of the medievalist Gavin Langmuir, who distinguished between antisemitism (irrational thoughts about Jews that conflict with empirical observation) and anti-Judaism (nonrational or symbolic thinking about the same that constitutes an affirmation of faith). The results are first to recognize that Luther’s position on the Jews blended theologically informed denunciations of Jews with an increasingly vehement irrational antisemitism drawn from common late medieval myths and symbols. Second, the application of Langmuir’s definition complicates the claim that German Protestants’ aversion to Jews arose merely from “religious” or “premodern” anti-Judaism and not the racial or “modern” antisemitism of Nazism. Third, because Langmuir elides the chronological distance between types of hostility toward Jews, we can thus see the ways in which anti-Judaism and antisemitism have actually interacted. Probst is concerned to avoid a “Luther to Hitler” teleology, and in fact Luther’s attacks on Jews had less resonance in his own time that they would much later. Yet the author concludes that because Protestant clergy did turn to Luther to address the implications of the Nazi regime’s antisemitic policies, one can identify the links between the writings of Luther and those of Lutheran clergymen under the Third Reich.To make his case, Probst assesses the writings of Confessing Church and German Christian theologians and pastors, as well as pastors and theologians from the unaffiliated “middle.” Not surprisingly, the three groups differed in emphasis. Thus, for example, the unaffiliated clergy dealt with Luther’s Judenschriften less frequently and directly. The groups also differed in the degree to which they incorporated irrational antisemitism, either Luther’s or their own. Confessing Church theologians and clergy either ignored Luther’s antisemitism or they used Luther’s nonrational statements to strengthen the theological legitimacy of their own views. The German Christians, on the other hand, threw caution to the wind, fully appropriating the tropes of National Socialism: the Jew as Bolshevik, international capitalist, and carrier of racial pollution. Nevertheless, the Confessing Church clergy was not above attacking “Jewish Bolshevism,” inadvertently revealing the holes in their claims to an exclusively theological position. The Württemberg pastor Heinrich Fausel personified the ambiguities in the pronouncements of the Confessing Church. Despite having rejected the German Christian attempt to introduce the “Aryan Paragraph” into the Protestant Church, and having protected a Jewish friend during the war, Fausel’s sermons betrayed the fusion of religious and secular perceptions of Judaism and Jews. His sermons combined warnings against the Jewish “foreign” threat, a subtle but unmistakably racist interpretation of the Jewish rejection of God in the Old Testament, and the appropriation of Luther’s most wrathful and xenophobic antisemitism. “A significant minority of Protestant theologians, pastors, and bishops from varying church-political and theological affiliations,” the author concludes, “consulted and expounded upon Luther’s Judenschriften. In the process, they often reinforced the cultural antisemitism and anti-Judaism of many Protestants in Nazi Germany” (p. 172).Simply put, the complicity of the Protestant clergy with the Nazi regime did not lie in its adherence to Luther’s “two kingdoms” doctrine” that encouraged political passivity, as was once supposed. Rather, it lay in its use of Luther’s Jewish writings to inform their anti-Judaism and especially their conservatism, militant nationalism, anti-Marxism, and antisemitism. Expressing their debt to Luther by incorporating his reflections and attacks on Jews, they drew upon an intellectual pedigree that extended back well before the emergence of “modern” antisemitism, while modernizing it with contemporary antisemitic stereotypes. Among his examples, Probst could locate only one, the Marburg theologian Heinrich Hermelink, who even minimally rejected the irrational antisemitism both in Luther and in National Socialism.Probst provides us with a detailed exegesis of each of his sources, which taken together thoughtfully challenge the supposed discontinuity between premodern anti-Judaism and modern antisemitism. Although this reviewer is not surprised by the extent of the antisemitism in Protestant circles that this book describes, the author’s focus on the use of Luther’s Judenschriften underscores its depth, particularly in the otherwise oppositional Confessing Church. If anything, Probst could have strengthened his case for the significance of his work by providing a fuller analysis of why the pronouncements of Protestant pastors and theologians should matter to us. There were occasions when the German churches did reveal the extent of their influence, thus showing us what might have been had they challenged the regime’s central goals. To be sure, as Probst recognizes, it is often difficult to prove the wider impact of theologians and clergymen, even as he suggests that they likely reinforced what many Protestants believed. Yet one only needs to recall the bitter protests of Protestant lay people over the arrest of the Lutheran bishops of Bavarian and Württemberg during the height of the conflict between the German Christians and the Confessing Church in 1934. Or , to cross confessional boundaries, we can point to the outrage of Catholic bishops, clergy, and lay people against euthanasia and the removal of crucifixes from the schools in 1941. These were mass affairs that forced the regime to retreat, at least temporarily. They were of course limited to issues that expressed communal solidarity, for nothing of the sort existed in support of the Jews. Yet they do show that the opinions of church leaders, which Probst so ably describes in the Protestant case, had serious consequences. If the SS, Wehrmacht, and civil administrations of the occupied territories played a more direct role in the Final Solution, the opinions of Lutheran theologians and clergy contributed their fair share to causing the “social death” of Jews, which laid the foundations of mass murder later. Link to comment
Indy Posted May 14, 2013 Share Posted May 14, 2013 Zanimljiv tekst, pun neocekivanih (za mene) tvrdnji. Sta li nasi istoricari misle o tome? The last of the Semites- Joseph Massad The Nazis would not be an exception in this anti-Semitic chain of pro-Zionist enthusiasts. Indeed, the Zionists would strike a deal with the Nazis very early in their history. It was in 1933 that the infamous Transfer (Ha'avara) Agreement was signed between the Zionists and the Nazi government to facilitate the transfer of German Jews and their property to Palestine and which broke the international Jewish boycott of Nazi Germany started by American Jews. It was in this spirit that Zionist envoys were dispatched to Palestine to report on the successes of Jewish colonization of the country. Adolf Eichmann returned from his 1937 trip to Palestine full of fantastic stories about the achievements of the racially-separatist Ashkenazi Kibbutz, one of which he visited on Mount Carmel as a guest of the Zionists. Link to comment
Prospero Posted May 14, 2013 Share Posted May 14, 2013 iz linkovanog teksta:In the summer of 1933, the Jewish Agency for Palestine, the German ZionistFederation, and the German Economics Ministry drafted a plan meant to allowGerman Jews emigrating to Palestine to retain some of the value of their property inGermany by purchasing German goods for the Yishuv, which would redeem them inPalestine local currency. This scheme, known as the Transfer Agreement orHa’avarah, met the needs of all interested parties: German Jews, the Germaneconomy, and the Mandatory Government and the Yishuv in Palestine. The TransferAgreement has been the subject of ramified research literature.1 Many Jews werecritical of the Agreement from the very outset. The negotiations between the Zionistmovement and official representatives of Nazi Germany evoked much wrath. Inretrospect, and in view of what we know about the annihilation of European Jewry,these relations between the Zionist movement and Nazi Germany seem especiallyproblematic. Even then, however, the negotiations and the agreement they spawnedwere profoundly controversial in broad Jewish circles. For this reason, until 1935 theJewish Agency masked its role in the Agreement and attempted to pass it off as aneconomic agreement between private parties.One of the German authorities’ principal goals in negotiating with the Zionistmovement was to fragment the Jewish boycott of German goods. Although inretrospect we know the boycott had only a marginal effect on German economicdevelopment in the 1930s,2 at the time it was perceived as a genuine threat.Correspondence between Heinrich Wolff, the German consul in Palestine, and theGerman Foreign Ministry shows that shattering the boycott was a key motive for theGerman authorities in concluding the Transfer Agreement.3 In the absence of preciseinformation concerning the Yishuv’s standing in the international boycott movement,some tended to believe that a considerable economic impact could be achieved byconcluding a contract with the Palestinian Yishuv. Nobody doubted the moral weightthat breaking the boycott in the Yishuv would carry for world Jewry.The Jewish movement to boycott German goods was foremost among the efforts ofinternational Jewish organizations on behalf of German Jewry, and Jewishcommunities worldwide, especially in the United States, France, and Great Britain,took part in it. The boycott movement in Poland was particularly strong and becomepre-eminent in Jewish actions against Nazi Germany.4 In addition to the boycott,Polish Jewry conducted a sweeping press campaign to turn public opinion againstGermany and offered active assistance to German Jews who had fled to Poland insearch of refuge. German Jews had mixed feelings about these initiatives, lest theyanger the German authorities and cause their situation to worsen. The boycottmovement was widely perceived as a threat to the interests of German Jews, for itmight cause the Germans to toughen their own anti-Jewish economic boycott. It wasalso considered a potential impediment to the Transfer Agreement, an arrangementthat served the basic interests of German Jewry with respect to economics andemigration.5The events of the 1930s in Germany created a strong relationship between Germanand Polish Jewry, both of which found themselves threatened by Nazi policies.However, while German Jewry had to contend with the end of Jewish emancipation inGermany and the intrusion of the new regime into every aspect of their lives, PolishJews struggled with the direct and indirect implications of Nazi rule in Germany forthe status of European Jewry in general and Polish Jewry in particular. Because theyfaced different problems, German Jewry and Polish Jewry leaned toward differentpolitical solutions. German Jewry had to formulate survival tactics vis-à-vis the Nazigovernment of their own country, whereas Polish Jews were contending with the anti-Jewish policies of a neighboring country and their indirect influence on Jewish life inPoland. The Transfer Agreement and the boycott movement reflected different andeven clashing attitudes toward the appropriate ways to cope with the new realities inpost-1933 Germany. Therefore, the controversy among their advocates is a matter offundamental significance. These were not merely different tactics in pursuit of thesame goal but the products of different overall perspectives on the nature of NationalSocialism, antisemitism in general, and Jewish life in the Diaspora. Consequently, theTransfer Agreement and the boycott mirror the different historical experiences ofGerman and Polish Jewry and represent the different political cultures that coalescedin response to different historical experiences.The third side of this triangle is the Yishuv in Palestine, which was to be the mainbeneficiary of the transfer plan. The money that the Transfer Agreement would bringto the Yishuv was needed to help build the economic infrastructure with which thecountry could absorb the out-flux of Jews from Germany. However, although theTransfer Agreement was predicated on the wish to help German Jews escape, thetemporary quiescence and stabilization that ensued in Germany several months laterbrought the economic considerations of the Yishuv to the fore, and the Yishuvleadership was increasingly preoccupied with the economic advantages that wouldaccrue to this community if the basis of Jewish life in Germany were eliminated.Vacillation between transfer and boycott, from the point of view of the Yishuv’sneeds, was foremost among similar quandaries that the Yishuv leadership had toconfront throughout the Holocaust period. The conflict of interest that eruptedbetween the Yishuv’s requirements and the different and sometimes conflicting needsof Diaspora communities presented the Zionist movement with dilemmas that theforebears of Zionism, convinced that the distress of Diaspora Jewry and the wellbeingthat the Zionist solution would provide were two sides of one coin, had notanticipated.As German Jewry was being destroyed, the Zionist movement and the Yishuvleadership were engaged in an internal political power struggle between the Labormovement and the Revisionists. This struggle embraced all spheres of Jewish life inPalestine and rested on political power struggles within the Diaspora communities,which gave the central Zionist institutions their contours. Discussion of the twoalternatives - boycott or transfer - became part of the struggle between theRevisionists and the Labor movement and clearly mirrored the fundamental attitudesof these two leading Zionist movements toward the substance of Zionist politics.The transfer and the boycott, major issues in Jewish political life on the eve of theHolocaust, stood at the crossroads of the contrasts between Polish and German Jewry,the Yishuv and the Diaspora, and the Labor and Revisionist movements. The decisionin favor of boycott or transfer was the first of many decisions that the Yishuv wouldhave to make in subsequent years in view of the catastrophe that befell EuropeanJewry. This article sketches the web of motives, considerations, contradictions, andconflicts between these two major alternatives, keeping in mind that even at this earlystage of the Holocaust the limits of Jewish political activity are identifiable within themaelstrom.imamo tri strane sa vrlo specifičnim ciljevima i položajima. na nekom opštijem nivou sve ovo se ne kosi sa stavovima tadašnjeg cionističkog pokreta koji je jevrejsku dijasporu posmatrao kao nekakvu istorijsku grešku, formu lutanja po svetu, usput idealizujući (tada nepostojeći) izrael, tako da svaki način povratka / odlaska na teritoriju palestine predstavlja pozitivan čin. po tom gledištu svi problemi jevreja po svetu imaju uzročnik u nepostojanju izraela, i naravno formiranje izraela kao države i vraćanje matici je primarni cilj koji opravdava sredstva, uključujući i dogovore sa nacističkim režimom.to je bila forma i domet "saradnje", poznato je da je kasnije pogrešno (pre svega zlonamerno, david irving npr) interpretirana kao saučesništvo cionista u progonu i holokaustu. logika i moral kažu da ja možda mogu da smatram da moja braća i sestre po veri treba da se vrate/dođu u izrael ali to ne znači da neko treba da ih protera. Link to comment
Prospero Posted May 21, 2013 Share Posted May 21, 2013 The Real Story of the MS St. LouisBy Richard Breitman and Allan J. Lichtman5-20-13Richard Breitman and Allan J. Lichtman are Distinguished Professors of History at American University in Washington, D.C. They are the authors of "FDR and the Jews" (Belknap, 2013). The MS St. Louis in Havana. Credit: Wiki Commons. Critics of Franklin Delano Roosevelt often use the ship the St. Louis as an emblem of FDR’s alleged indifference toward the Holocaust. In Hollywood’s version, now deeply engrained in American popular culture, the 937 German-Jewish passengers of the MS St. Louis undertook the “voyage of the damned.” The president could have saved them and did nothing. As a result, most of them perished.In our new book FDR and the Jews, we noted in passing that American officials did not order the Coast Guard to prevent the St. Louis from landing in the United States. Since our book appeared a few months ago our critics in the press -- and some surviving St. Louis passengers -- have complained about this particular statement.We do not dispute the recollections of St. Louis survivors that they saw and heard Coast Guard vessels while the ship steamed in waters near Florida. But the survivors could not have known the real mission of the Coast Guard.Our work also reveals that the pre-history of this May-June 1939 voyage dates back to the previous year, and it hardly demonstrates American indifference toward the fate of Jews in Germany. The St. Louis never would have journeyed to Cuba with Jewish refugees aboard if not for successful prior initiatives of the Roosevelt administration.Following the Nazi pogrom in known as the Night of Broken Glass (Kristallnacht in German) in November 1938, the Roosevelt administration pushed to find havens for German and Austrian Jews in Latin American countries, especially Cuba. After meeting with President Roosevelt in Washington, Cuban strongman Fulgencio Batista announced that he was "deeply moved by the sad plight of the political refugees" and that Cuban officials “would heartily cooperate with President Roosevelt in his plan to relieve the terrible situation abroad.” The authors discuss the true story of the MS St. Louis Undersecretary of State Sumner Welles, FDR’s man in the State Department, asked all U.S. ambassadors in Latin America to communicate the administration’s interest in providing places of refuge for persecuted Jews. Perhaps as a quid pro quo, Batista won the administration’s agreement to reduce the tariff on Cuban sugar and to back economic, technical, and military assistance to his government.The American immigration quota for Germany was then filled, and only an unsympathetic Congress could raise it. Several hundred thousand German Jews clustered on a ten-year waiting list for American visas. If they got out of Germany, wherever they went, they could wait their turn to enter the U.S. under the substantial German quota. Hence their interest in getting to Cuba.In turn, Cuban officials profited by charging heavy fees for visas or tourist landing permits. By the summer of 1939, estimates of the total number of German-Jewish refugees in Cuba ranged from 5,000 to 6,000 in a country with a population of about 4.5 million.Most of the 937 passengers on the St. Louis, which sailed from Hamburg on May 13, had what they thought were valid Cuban tourist landing permits, purchased from the German shipping line Hapag. While the ship was en route, the Cuban government, in response to pressures from Cuban anti-Semites, invalidated these tourist documents. Two additional ships with smaller numbers of refugees who had similar documents and problems arrived within days. They departed without leaving passengers in Havana, but the St. Louis remained.If forced back to Germany, the St. Louis passengers faced the grim fate of imprisonment in concentration camps -- extermination camps would not exist for another two and one-half years. One veteran of Buchenwald slit his wrists and plunged into the harbor. The international press picked up a political story with spectacular human interest.As the German captain of the St. Louis marked time for a few days by sailing along the Florida coast, telegrams from friends and relatives of passengers bombarded the White House and the State Department. Some wanted the U.S. to pressure Cuba; others wanted the U.S. to admit the passengers, at least temporarily.Roosevelt was in Hyde Park when the deadlock in Havana harbor occurred. After he returned to Washington on May 31, illness confined him to his room for several days. Undersecretary Welles, a veteran of dealing with difficult and corrupt Cuban regimes, knew that an official American attempt to force Cuban acceptance of the St. Louis passengers would have ruined FDR’s Good Neighbor Policy and undermined America’s standing in Latin America generally at a time when war seemed near.Welles and FDR also knew that any attempt to admit the passengers to America in violation of the quota limits and ahead of others on the waiting list would have jeopardized their top priority of getting Congress to ease the restrictive neutrality laws. This was a prerequisite to aiding nations resisting Nazi aggression in the event of war.Once the ship meandered toward Miami, the Coast Guard began to track it. The Coast Guard had no reason to prevent it from landing at an American port: the passengers lacked American visas and could not enter or stay. There was no political asylum for refugees at that time. The official history of the Coast Guard indicates that Coast Guard ships had no orders to prevent a landing. High American officials still expected the Cubans to relent, so there was no need for another solution.The State Department rejected as illegal a proposal for using the Virgin Islands as a holding area: the Virgin Islands could not take in tourists who lacked a permanent home to which they could return. But as late as June 5, the Cuban ambassador believed that his country would soon accept the passengers given sufficient financing.After the Joint Distribution Committee, which was negotiating on behalf of the passengers, lost contact with the ship, Secretary of the Treasury Henry Morgenthau, Jr. -- the only Jew in Roosevelt’s cabinet -- asked the Coast Guard to locate and track it without any publicity. Phone transcripts reveal clearly that Morgenthau intended to keep the ship in sight during negotiations to find refuge for the passengers, in Cuba or elsewhere.Secretary Morgenthau: I’ve seen in the papers that out of Ft. Lauderdale you’ve been tracking the German ship, the St. Louis.Commander Rose: Yes, sir.Secretary Morgenthau: Do you know where she’s located now?Commander Rose: I haven’t seen anything on it today, but I believe the first was off Miami, and the vessel turned back from trailing her somewhere down toward Key West.Secretary Morgenthau: Well, I’d--- I’d like to know if you can find out where she is. Hello?Commander Rose: Yes, sir.Secretary Morgenthau: I don’t—I want you to treat it confidentially, you see, so that nothing gets out that I’m interested.Commander Rose: I see.Secretary Morgenthau: But I -- I spoke to Secretary Hull about it, and I understand they can’t locate the boat, you see?Commander Rose: All right, sir.Secretary Morgenthau: Now, I’d like -- if you can handle this mission confidentially send a -- radio [message] both to Lauderdale and Miami, would you?... but handle the thing so that there will be no kickback and no publicity on it….. But handle it so that there’s no comeback on it, please.Commander Rose: All right, sir. I’ll take care of that.Secretary Morgenthau: You can understand.Commander Rose: Yes, sir.Secretary Morgenthau: But I want -- I want to locate it.Commander Rose: All right, sir, we’ll do all we can.Secretary Morgenthau: Thank you.Morgenthau’s sympathetic intervention remained unknown to some surviving St. Louis passengers nearly seventy-five years later. He knew that negotiations were underway, and he wanted the ship to head for the right haven.The negotiations succeeded. Advocates for refugees, assisted by the Intergovernmental Committee on Refugees, a Roosevelt initiative, and the State Department found places for all the St. Louis passengers in Belgium, France, the Netherlands, and Britain. These were safe havens in the summer of 1939, a time when the war and the Holocaust had not begun. Not a single passenger went back to Germany.Tragically, the ill fortune of war and the Holocaust later threatened those passengers placed on the continent and caught up about one-third of them. But only those who could magically see into the future could have forecast this in the prewar summer or 1939. “Our gratitude is as immense as the ocean on which we are now floating,” the passengers cabled at the time to a Jewish aid official.About two-thirds of the original St. Louis passengers survived the Holocaust and half of them eventually immigrated into the United States. But for initiatives of the Roosevelt administration, they would not have made it to America, nor would 5,000-6,000 other German Jews have found safe haven in Cuba. Link to comment
Recommended Posts
Create an account or sign in to comment
You need to be a member in order to leave a comment
Create an account
Sign up for a new account in our community. It's easy!
Register a new accountSign in
Already have an account? Sign in here.
Sign In Now