Stanje u zdravstvu(TM)

[betty]

i ja ovih dana bas pratim vesti na ovu temu.cini mi se da istrazivacka medicina u studijama efikasnosti pravi razliku izmedju 'dokazano ne koristi' i 'nije dokazano da koristi', i da se ovde radi o ovom drugom, laksem stupnju, o nedokazanoj koristi. takav mi je bar utisak sa cochrane sajta. (edit: a mozda i lupam, lekar mi je pricao nesto na tu temu sa studijama lekova, ali radilo se o dokazanoj stetnosti a ne koristi) a kupila sam i knjigu o svemu ovom, samo mora da stane u red.koliko sam uspela da uhvatim, prica se vrti oko toga da uobicajeni indikatori (nekih, ucestalih) bolesti cesto prodju sami od sebe, i da u tim slucajevima tretman moze samo da steti (ili da bude neutralan). sto se vise stvari gleda na redovnom pregledu, veca je sansa da se nadje nesto sto nije u normalnom rasponu... i tad krece zezanje. tako da se ne radi o tome da redovni pregledi nisu korisni nikom, nego o tome da je broj onih kojima nanesu stetu priblizno jednak onima kojima donese korist. i meni je logicno da treba razmisljati o menjanju lekarskih protokola pre nego ukidati redovne preglede, ali eto.a podsetilo me ovo, pre koju godinu je izasla studija srcanih bolesnika kojima su vadili krv za razne analize. onima kojima je vadjeno vise krvi, po principu 'daj za svaki slucaj da pogledamo sve sto ima', su imali visu stopu smrtnosti od onih kojima je ciljano vadjena krv (u manjim kolicinama). kad se iskontrolisu svi faktori koje su istrazivaci mogli da zamisle, zakljucili su da zbilja ima veze sa fizickom kolicinom krvi koja je izvadjena.u spoileru, odgovor jednog tipa sa jednog drugog mesta na netu, na istu temu

Background: screening is often thought to have no downside, but this isn't trueBefore dealing with the specific evidence, it is worth a quick review of why the benefits and costs of screening are often misunderstood. The basic problem is that public perception sees only the potential benefit (diseases can be spotted early and therefore treated more effectively) and regards screening as costless with no possible downside.There are two key problems with the view that screening is all upside. One is that the intuition that early diagnosis helps is not always true and needs to be proved with real statistics. The other is the perception that there is no downside. This is wrong for two separate reasons: one is that some diagnostic methods cause harm (CAT scans use x-rays which cause a small increase in the cancer rate in those exposed to them); the other is that even benign diagnostic methods can result in false positives and can diagnose issues which would never have cause the patient problems. Both result in unnecessary treatment which causes harm to patients.The public perception is heavily influenced by sources that are not unbiased. As one study concludes (my emphasis):

... information pamphlets, Web sites, leaflets distributed to doctors by the pharmaceutical industry, and even medical journals often report evidence in nontransparent forms that

suggest big benefits of featured interventions and small harms

. Without understanding the numbers involved, the public is susceptible to political and commercial manipulation of their anxieties and hopes, which undermines the goals of informed consent and shared decision making.

One of the clearest examples of the actual downside from screening is seen in the statistics for screening for prostate cancer (see the question and answer Does screening for prostate cancer save lives? for details). But even screening for breast cancer is controversial (see the alternative positions in answers here Is routine screening for breast cancer for asymptomatic women worthwhile? ). In both these cases the downside comes because the risks associated with treating false positives are large enough to balance of even overwhelm the gains from early diagnosis.So the apparent logic of screening must be tested by careful statistics that need to weigh up the benefits and costs associated with the programme of screening. We should insist that the evidence is gathered and analysed rather than just accepting the apparent logic.Routine screening of healthy people doesn't seem to have any benefitsThe study (summary here, full study here) that prompted the news story triggering the question is a Cochrane Review (a meta-analysis of the best existing studies from the medical literature).The summary explicitly addresses the perception that screening is all upside (my emphasis):

To many people health checks intuitively make sense, but

experience from screening programmes for individual diseases have shown that the benefits may be smaller than expected and the harms greater

. One possible harm from health checks is the diagnosis and treatment of conditions that were not destined to cause symptoms or death. Their diagnosis will, therefore, be superfluous and carry the risk of unnecessary treatment.

The recommendation is best summaried by this quote (quoted in the BMJ report) from on of the authors:

“What we’re not saying is that doctors should stop carrying out tests or offering treatment when they suspect there may be a problem. But we do think that public healthcare initiatives that are systematically offering general health checks should be resisted,” said Krogsbøll.

This clarifies one possible misinterpretation of the advice. People at risk of some diseases should be investigated; but routine screening of the healthy is not justified.Some details from the summary are quoted here:

Results were available from 14 trials, including 182,880 participants. Nine trials studied the risk of death and included 155,899 participants and 11,940 deaths. There was no effect on the risk of death, or on the risk of death due to cardiovascular diseases or cancer. We did not find an effect on the risk of illness but one trial found an increased number of people identified with high blood pressure and high cholesterol, and one trial found an increased number with chronic diseases. One trial reported the total number of new diagnoses per participant and found a 20% increase over six years compared to the control group... ...Two out of four trials found that health checks made people feel somewhat healthier, but this result is not reliable. We did not find that health checks had an effect on the number of admissions to hospital, disability, worry, the number of referrals to specialists, additional visits to the physician, or absence from work, but most of these outcomes were poorly studied. None of the trials reported on the number of follow-up tests after positive screening results, or the amount of surgery used.

The conclusion (my emphasis):

With the large number of participants and deaths included, the long follow-up periods used in the trials, and considering that death from cardiovascular diseases and cancer were not reduced,

general health checks are unlikely to be beneficial.

So routine screening of healthy people doesn't seem to have any measurable benefits.

Edited October 21, 2012 by betty

[Indy]

Dosta uznemiravajuci clanak (iz knjige) Ben Goldacrea. U stvari, bez preterivanja, rec je o tragediji (potencijalno masivnih razmera)...

Why doctors don't know what they're prescribingBEN GOLDACREFrom the drug trial which cruelly injured six men to the heart attack preventive which killed thousands, the effects of withholding medical data are staggering and unnecessary...................This is an ongoing problem, despite what the pharmaceutical industry rather desperately claims, and every regulation passed to address the problem has failed. In the US, a law was passed requiring trial results to be posted within one year on the websiteclinicaltrials.gov, and in 2012, it was shown that this law has been ignored in four out of every five trials. Vitally important information on the drug Tamiflu is still being withheld by the manufacturer, Roche, to this very day, even though governments around the world have spent billions on stockpiling it.Because researchers are free to bury any result they please, patients are exposed to harm on a staggering scale throughout the whole of medicine, from research to practice. Doctors can have no idea about the true effects of the treatments they give. Does this drug really work best, or have I simply been deprived of half the data? Nobody can tell. Is this expensive drug worth the money, or have the data simply been massaged? No-one can tell. Is there any evidence that it's dangerous? No-one can tell.This is a bizarre situation to arise in medicine, a discipline where everything is supposed to be based on evidence, and where everyday practice is bound up in medico-legal anxiety. In one of the most regulated corners of human conduct we've taken our eyes off the ball, and allowed the evidence driving practice to be polluted and distorted.This is an edited extract from the book Bad Pharma published by HarperCollins.Ben Goldacre is a doctor and the author of the Bad Science column in The Guardian. Follo

[Tresko]

ono sto je meni zanimljivo u vezi US je broj reklama za lekove na telviziji i nacin na koji se reklamiraju. to je bas sokantno, tokom celog dana za sve moguce lekove, reklamiraju se kao cokolade, banke ili auta, ozbiljni lekovi, a predstavljeni su maltene kao neki aspirational goods. to je neuporedivo sa bilo kojom drugom zemljom gde sam zivela (ili bila i gledala TV). a i iz licnog iskustva pomalo, nije mi tesko da poverujem da je visak procedura / overmedication dosta ozbiljan problem u US (ovo sad nema veze da preventivnim pregledima, samo me inspirisalo...)

Nisi živela u Italiji. Ovde se lekovi ne skidaju sa TV-a, i praktično su istog reda veličina sa kladionicama, autima, i čokoladama. Medjutim, interesantno je da je u Italiji zabranjeno reklamirati homeopatske preparate.

[betty]

Dosta uznemiravajuci clanak (iz knjige) Ben Goldacrea. U stvari, bez preterivanja, rec je o tragediji (potencijalno masivnih razmera)...

njega cuvam za zimski raspust -_-bez zezanja, covek je car masivnih razmera. poceo je kao naucno orijentisani lekar koji kritikuje nadrilekarstvo i ismeva naucno novinarstvo, a sad ide goloruk na farmaceutsku industriju. car. idol. na blogu nekad kritikuje i administrativne procedure univerziteta, mozda to moze da mu bude sledeci herojski poduhvat :P

[DarkAttraktor]

na zvanicnom sajtu doma zdravlja vozdovac, po prvi put postavljeni jedinstveni telefon za zakazivanje pregleda - jer ko je tamo ikad pokusavao dobiti bilo kakvu informaciju telefonom zna koji je to ordeal - pregleda 0900 300 000 se tarifira 120 dinara po minutu.posto sam ja malo van sebe od besa, jel moze neko da mi natukne par logicnih instanci kojima se mogu obratiti ovim povodom ?

[kgmr]

http://tamarapap.wordpress.com/

[Indy]

Jbt..

[Skyhighatrist]

I ništa jbt, totalna nemoć, ne možeš im ništa...[dok jedan dan neko ne odlepi i prošeta bolnicom s tetejcem u ruci i sravni račune]

[Prospero]

[kgmr]

I ništa jbt, totalna nemoć, ne možeš im ništa...[dok jedan dan neko ne odlepi i prošeta bolnicom s tetejcem u ruci i sravni račune]

Čije je naše zdravlje?Prema Svetskoj zdravstvenoj organizaciji, zdravlje nije samo odsustvo bolesti, već je potpuno fizičko, psihičko i društveno blagostanje, odnosno mogućnost društveno i ekonomski produktivnog života. Svi mi vrlo dobro znamo da su debeljuškasti ljudi veseljaci. Čije je naše zdravlje, pitao bi se debeljko sa rupicama na obrazima. Naše, čije bi bilo. Pravnički, zaštita zdravlja je osnovno građansko pravo, a Član 3. Zakona o zastiti zdravlja kaže da mi, građani i vlasnici prebivališta na teritoriji Republike Srbije, imamo pravo na zdravstvenu zaštitu i dužnost da čuvamo i unapređujemo svoje i tuđe zdravlje, kao i uslove životne i radne sredine. U cilju ispunjavanja svojih dužnosti, omogućena su nam sledeća prava: na dostupnost zdravstvene zaštite, na informacije, na obaveštenje, na slobodan izbor, na privatnost i poverljivost informacija, pravo na samoodlučivanje i pristanak, pravo na uvid u medicinsku dokumentaciju, na tajnost podataka, na prigovor, pravo pacijenta nad kojim se vrši medicinski ogled, pravo na naknadu štete, obaveštavanje javnosti. Iscrpan, gotovo dosadan spisak – ali treba da ga znamo. Istina, nije u svakoj zdravstvenoj ustanovi taj spisak istaknut, ali svejedno treba da se potrudimo da prava znamo i da ih upražnjavamo. U praksi, u realnom životu, u ama baš svakom kontaktu sa zdravstvenim sistemom. Ima i ono pravo na ljudsko dostojanstvo, pristojnost i nezlonamernost u ophođenju. Za doslovno svako od navedenih prava znam da je bilo je narušeno u više prilika kod ljudi iz moje okoline. Testirajte i vi svoje iskustvo, ili iskustvo ljudi iz svog okruženja. Ugrožene delove populacije nije pristojno pitati takve stvari.Koje misli imate kad idete u pohod našem zdravstvu? Nadate se da nije ništa ozbiljno, dobronamerni vam saopštavaju gde imaju vezu, spremni ste na čekanje, poslušnost i upornost, obazrivo se trudite da nikog ne iznervirate, puni ste strahopoštovanja i skrušenosti. Nema sumnje da se osoblje zalaže za vaše fizičko zdravlje. Nema sumnje ni u to da je zalaganje praćeno realnim osećajem moći nad pacijentom. Taj osećaj njima je poklonjen od strane sistema. Psihijatrima posebno – pročitajte o tome u odličnoj knjižici Ljudi koji ne postoje Vesne Vasić. Naš zdravstveni sistem zanemaruje delove definicije zdravlja koji se ne odnose na fizičko blagostanje, pa tako kad odemo u zdravstvenu ustanovu nema garancije da vas neće uvrediti i poniziti. Te pojave su toliko česte, da se i pacijenti u tom sistemu ponašaju na odgovarajući način. "U svakom zlu poneko dobro", a ovde je to da pacijenti nisu sami smislili takvu poslušnost. Nije do vas.Većina ljudi podrazumeva da njihovi i tuđi postupci imaju posledice. To znači da uvek kada postupamo imamo negde pohranjenu ideju da će neka od naših delanja dovesti do pozitivnih posledica, a da će biti i onih koja dovode do posledica koje nisu dobre za nas, pa takva izbegavamo. Većina ljudi veruje u ličnu moć i sposobnost da upravljaju svojim životom. Zvuči banalno toliko da se zapitamo zašto uopšte postoji ovaj niz reči i troši dragocen novinski prostor. Međutim, stvar je ipak nešto složenija – kao i uvek kad su u pitanju moć i kontrola. Koliko su osećaji samokontrole i lične moći važni za zdravlje već je bilo reči u LUL, u tekstu Stariji i stari. Mnogo toga naučimo kroz iskustvo, u školi, u porodici, u sistemu: govor, hodanje, držanje olovke, način jedenja, razumevanje umetnosti, ali učimo i neke apstraktnije veštine i znanja, kao što su svest da druge ljude opažamo kao bića koja imaju nameru ili način ispoljavanja ljubavi. Kao student psihologije, bihejviorista (isto što i psiholog - samo se ponaša drugačije) Martin Selidžmen je učestvovao u sprovođenju eksperimenata u kojima je otkriveno da miševi ne žele da jedu na mestu na kom su prethodno doživeli šok ili traumu. Inspirisan ovim uvidima, a u duhu vremena, osmislio je eksperimente u kojima su dobrovoljni ispitanici životinje, a sa idejom da sazna nešto više o pasivnosti.Konstruisana su dva tipa kaveza u kojima su psi mešanci dobijali bolne, ali ne životno ugrožavajuće elektrošokove. To je vrlo neugodno iskustvo koje pas pokušava po svaku cenu da izbegne. U jednoj vrsti kaveza ispitanik nikako nije mogao da izbegne elektrošok, šta god da bi poduzeo. Drugi tip kaveza bio je takav da je pas mogao da pronađe način kojim se elektrošok prekida. Psi su bili podeljeni u dve grupe. Jedna je stalno dobijala neizbžne elektrošokove, dok je druga bila u ovim kavezima u kojima je postojala mogućnost prekidanja bola. Psi iz obe grupe su dobijali istovremeno šokove iste jačine i trajanja, jednak broj puta. To se postiglo tako što su psi kojima se posrećilo da budu u grupi sa kavezima sa mogućnošću izbegavanja zapravo imali kontrolu nad šokovima i u kavezu u kom njihov kolega ispitanik nije mogao da prekine šok. Dobijali su 64 šoka u intervalima od 90 sekundi. Grupa pasa koja je imala mogućnost da prekine šok je vrlo brzo savladala tu veštinu, a njihove kolege iz druge grupe su posle tridesetak neuspešnih pokušaja prestajali da se trude.Dan kasnije, psi iz obe grupe su smeštani u isti kavez treće vrste, u kojem je postojala mogućnost bežanja od šoka, i to tako što se u kavezu prvo upali lampica, a zatim se 10 sekundi kasnije pojavi elektrošok. Pas je imao mogućnost da preskoči barijeru i izbegne šok, a ako bi skočio u prvih deset sekundi, ne bi ga uopšte doživeo. Svi psi su imali probu od deset takvih ciklusa lampa-šok u novim kavezima, da bi malo upoznali novo okruženje. A onda je počeo drugi deo eksperimenta, gde se merilo koliko je vremena potrebno psu od momenta kad se upali lampica da spasonosno preskoči barijeru. Psi iz srećne grupe su besomučno trčali, skakutali i slučajno otkrivali da preskakanjem izbegavaju šok – za to im je bilo potrebno, u proseku, 25 sekundi. Kad su jednom shvatili rešenje, uvek su ga kasnije primenjivali. Psima iz druge grupe bilo je potrebno u proseku 50 sekundi. Svi psi iz prve grupe su uspešno izbegavali elektrošok. Iz druge, pasivne, grupe, polovina pasa nije preskočila barijeru u najmanje 90% slučajeva. Ti psi su u početku takođe trčali po kavezu, skakutali, a onda bi legli na pod i počeli da cvile. Čak ni mamljenje hranom od strane eksperimentatora i slični pokušaji ih nisu motivisali. Ti psi su testirani sedam dana kasnije i skoro svi su bili neuspešni u svakom pokušaju preskakanja barijere. Drugim rečima, psi koji su prvog dana izlagani šoku, a nisu mogli da ga izbegnu, preneli su svoju novostečenu veštinu naučene bespomoćnosti i u sutrašnju situaciju, a sedam dana kasnije pokazali da su je u potpunosti učvrstili. Dakle, jedna grupa pasa je naučila da – ako nešto preduzme – mogu da promene neprijatnu situaciju, a druga grupa je naučila da ne vredi ništa preduzimati. Selidžmen je verovao da se naš, kao i pseći, osećaj samokontrole i lične moći uči iz iskustva. Finkelstajn i Remzi su, desetak godina posle Selidžmena, umesto pasa, ispitivali bebe. Bebama je iznad kreveca svakog dana po 10 minuta stavljana vrteškica koja se okretala. Jedna grupa beba je mogla da aktivira svoju vrtešku pomeranjem glave na specijalnom jastuku sa mehanizmom upravljanja, a drugoj grupi se vrteška uključivala slučajnim rasporedom. Bebama kojima je data mogućnost kontrole bilo je potrebno malo vremena da nauče da se zabave sa vrteškom po svojoj volji. Posle nekog vremena, i bebama iz druge grupe dati su jastuci za upravljanje vrteškom i još više vremena da uvežbaju pokretanje vrteške. Pretpostavljate da nisu uspeli, iskustvo iz prve situacije ih je naučilo da njihovo hedbengovanje nije efikasno.Selidžmen je ovim mehanizmom objašnjavao nastanak depresije. Zaista, depresija je odustajanje, pasivnost, nedostatak agresije, sporost i povlačenje. Hajdemo sad na početak i kontakt sa zdravstvenim sistemom. Koje ponašanje primenjujete kad ste tamo? Verujete da vaše mišljenje nije bitno? Odustajete od rasprave? Nadate sa da nećete navući gnev na sebe? Trudite se da budete poslušni? Servilni? Od vas se očekuje da budete saradljivi, tihi, poverljivi i da svoje zdravlje bespogovorno predate medicinskom autoritetu. Biti dobar pacijent znači biti pasivan i znači odustati od svih očekivnja u vezi sa samokontrolom. Kad se razbesnite jer vi ili neko vama blizak ne dobija tretman koji zaslužuje, upregnite svoj bes i ne odustajte – znači da još uvek niste potpuno naučili bespomoćnost.Jedan debeljuškasti gospodin, a nije onaj sa početka teksta, ovaj ima bradu i lekar je, rekao je nedavno da se nada da će neko početi da tuži zbog uvreda ljude koji pružaju zdravstvene usluge. Odličan početak, jer zdravlje, dobrobit i telo (a ponekad i život) bilo koje osobe ne smeju biti stavljeni na raspolaganje trenutnim kapacitetima za pristojnost zdravstvenog delatnika. Problem je jedino što i da se neko odvaži na taj korak, mora da prođe kroz gotovo istovetni pravni sistem. A onda može da razvije neke psihosomatske tegobe, pa da mora da se vrati u zdravstveni sistem. Onima koji žele da upražnjavaju moć nad ljudima, treba to omogućiti u njihova četiri zida, a ne u sistemu koji pripada nama. i jos jednom:http://tamarapap.wordpress.com/ da, odmazda zvuci kao elegantno resenje.

[Аврам Гојић]

sad pricam sa kolegom, dete mu je 5 dana imalo temperaturu 39-40 zato sto hrpa lekara iz Tirsove nije uspela da postavi dijagnozu, iznosili su razne teorije i ceskali se po glavi.odveo je dete kod privatnog lekara koji je uradio ono sto ovima nije palo na pamet: pregledao je dete po pravilima medicinske struke. u roku od 2 minuta postavljena je banalna dijagnoza upale uha i temperatura je oborena u roku od 3 sata.

[Moća]

Prociitao sam ovo gore i ne znam sta da kazem. Izgleda da se sa takvim doktorima mora odmah ostro i uz ozbiljne pretnje po zivot istih. Da se nekom ovo ne daj boze desi najbolje je da doktoru zapreti da ako mu umre dete umrece i on pa da se onda ovaj potrudi malo. A sto rekoste u kakvoj zemlji zivimo jednog dana ce neko uzeti pistolj i pobiti govna.Sent from my cigla using Tapatalk

[Аврам Гојић]

pa to je to, nema druge, ako dodje da biras - tvoji najblizi ili neko drugi, onda je jasno sta covek mora da uradi.

[Dr Arslanagić]

I ništa jbt, totalna nemoć, ne možeš im ništa...[dok jedan dan neko ne odlepi i prošeta bolnicom s tetejcem u ruci i sravni račune]

ubio bih bez razmišljanja...ovde se definitivno ne može više živeti, bežim čim mi se pruži prilika.

[mire]

u junu 2000. godine tadašnji načelnik "betanije" je hteo, da skratim priču, da mi ubije bebu u sedmom mesecu...život mu spasio doktor milašinović, carski rez za pet minuta, iako se nekakav "konzilijum" protivio tomesve srećno prošlo, međutim, škorpiji pala roletna, pa otiđoh da posetim "glavnokomandujućeg"ceo sprat lekara me držao da napravim veliko sranje, a šta sam sve usput nagovorio nikada ne bih mogao da ponovimmada, lik umro u julu te godine