Socijalistički koreni fašizma, da ili ne

[Zabalujev]

Socijalizam-fasizam... Dobro, priznajem, uz malu ispravku."I am not a fascist. Fascists are shopkeepers. I am a Nazi."**Alan Clark, inace. Mada mi se najvise iz njegovog dnevnika (ove trecine sto sam stigao da procitam), dojmilo njegovo razmisljanje da li da se zadnjeg dana na funkciji ispisa sa svog prozora na prolaznike. A ako to uradi i ranije, sigurno ce se izvuci, posto bi takva bruka "morala da bude zataskana".

[Anduril]

Preporucujem radove izraelskog istoricara Zeev-a Sternhell-a o genezi fasizma. Po njemu, fasizam je francuskog porekla, a nastao je spajanjem jedne devijacije komunisticke ideologije i nacionalizma. Komunizam i tadasnja ektremna desnica su imale najmanje dve dodirne tacke: kritiku individualizma i demokratije (u njenom tadasnjem obliku) sa jedne strane, veru u nasilnu promenu drustva sa druge. Kada je nastupila kriza komunizma (raskoli u komunistickim partijama povodom revizije Marksove doktrine od strane recimo Bernstein-a) pocetkom XX veka, deo "anti-konformisticke" levice, ciji je predvodnik u Francuskoj postao anarho-sindikalista Georges Sorel, okrenuo se ka naciji kao kolektivu u cije ime se ima nasilno promeniti drustvo (taj covek je bio prosto zaljubljen u nasilje; citanjem njegovih tekstova gde se vrline muzevnosti, cvrstoce i nasilja isticu na gotovo svakoj stranici, stice se utisak da se radi o latentnom homoseksualcu, od one vrste koja se pali na pendreke i koznu odecu). Sorelova pisanija su inspirisala Musolinija (po njegovim recima) i gomilu drugih italijanskih levicara da se okrenu naciji kao novom idealu.

Zanimljivo. Medjutim, jos pocetkom pedesetih je Mizes odrzao seriju predavanja o marksizmu. Mozda je Zev tada sedeo kao student u auditorijumu. :D

Marxist theory or philosophy had no development in countries where there were Communist parties. Persons whom we call Marxians consider themselves merely interpreters of Marx; they never tried to change anything in Marx. However, there are contradictions in Marx. So it is possible to quote passages from his writings from all points of view.The influence of Marx on all authors and writers who have lived since Marx died has been considerable, even though it is not usually admitted that these authors were influenced by Marx.Although Marxians considered themselves solely interpreters of Marx, one Marxian, one writer, added something and had a strong influence, not...1 [V.I. Lenin, Materialism and Empirio-criticism: Critical Comments on a Reactionary Philosophy (Moscow: Zveno Publishers, 1909).—Ed.]...only on the small group of his followers, but also on other authors. Georges Sorel [1847–1922]—not to be confused with Albert Sorel [1842–1906]— an important historian, developed a philosophy in many respects different from the Marxian philosophy. And it influenced political action and philosophic thinking. Sorel was a timid bourgeois intellectual, an engineer. He retired to discuss these things with his friends at a bookshop owned by Charles Péguy [1873–1914], a revolutionary socialist. In the course of the years, Péguy changed his opinions and at the end of his life he was a very ardent Catholic author. Péguy had serious conflicts with his family. Péguy was remarkable for his intercourse with Sorel. Péguy was a man of action; he died in action in 1914 in the first weeks of the war.Sorel belonged psychologically to the group of people who dream of action but never act; he didn’t fight. As a writer, however, Sorel was very aggressive. He praised cruelty and deplored the fact that cruelty is more and more disappearing from our life. In one of his books, Reflections on Violence, he considered it a manifestation of decay that Marxian parties, calling themselves revolutionary, had degenerated into parliamentary parties.Where is the revolution if you are in Parliament? He also didn’t like labor unions. He thought the labor unions should abandon the hopeless venture of seeking higher wage rates and should adopt, instead of this conservative pattern, the revolutionary process.Sorel saw clearly the contradiction in the system of Marx who spoke of revolution on the one hand and then said, “The coming of socialism is inevitable, and you cannot accelerate its coming because socialism cannot come before the material productive forces have achieved all that is possible within the frame of the old society.” Sorel saw that this idea of inevitability was contradictory to the idea of revolution. This is the contradiction all socialists ask themselves about—Kautsky, for one. Sorel completely adopted the idea of revolution.Sorel asked of the labor unions a new tactic, action directe—attack, destroy, sabotage. He considered these aggressive policies only preliminary to the great day when the unions would declare a “general strike.”That is the day when the unions will declare “Now we don’t work at all. We want to destroy the life of the nation completely.” General strike is only a synonym for the live revolution. The idea of action directe is called “syndicalism.”Syndicalism can mean ownership of the industry by the workers. Socialists mean by this term ownership by the state and operation for the account of the people. Sorel wanted to attain this by revolution. He didn’question the idea that history leads toward socialism.There is a kind of instinct that pushes men toward socialism, but Sorel accepted this as superstition, an inner urge that cannot be analyzed. For this reason his philosophy has been compared with that of Henri Bergson’s élan vital (myths, fairy stories, fables, legends). However, in the doctrine of Sorel, “myth” means something else—a statement which cannot be criticized by reason.1. Socialism is an end. 2.The general strike is the great means. Most of Sorel’s writings date from 1890 to 1910. They had anenormous influence on the world, not only on the revolutionary socialists, but also on the royalists, supporters of the restoration of the House of Orange, the “Action française,” and in other countries the “Action nationale.” But all these parties gradually became a little bit more “civilized” than Sorel thought they should be.It was the idea of French Syndicalism that influenced the most impor- tant movement of the twentieth century. Lenin, Mussolini, and Hitler were all influenced by Sorel, by the idea of action, by the idea not to talk but to kill. Sorel’s influence on Mussolini and Lenin has not been questioned. For his influence on Nazism, see the book by Alfred Rosenberg2 titled The Myth of the 20th Century.The fundamental idea of racism was borrowed from Frenchmen. The only man who really contributed something to the Marxian idea was Sorel, along with a group of syndicalists—a comparatively small group composed exclusively of intellectuals and even of idle rich and intellectuals, like the “penthouse Bolshevists” of NewYork. They repeated again and again that only the workers have enough vigor and enough class consciousness in order to search out and to destroy the bourgeois system.The center of Marxian activity shifted from Germany to France.The greatest portion of Marxian writings are in French. Sorel’s work was done in France. Outside of Russia, there are more Marxians in France than in any other country; there is, however, more discussion of communism in France than in Russia. The École Normale Supérieure in Paris was an important center of Marxian teachings. Lucien Herr [1864–1926], the librarian, had a great deal of influence. He was the father of French Marxism.As former students of École Normale Supérieure became more and more important, the school spread Marxism all over France.2 [Rosenberg [1893–1946] was a Nazi ideologist condemned to death for war crimes at Nuremberg on October 1, 1946. He was executed on October 16, 1946.—Ed.]

Edited March 31, 2011 by Anduril

[MancMellow]

Dakle, sidikalizam kao jedan od propagiranih nacina delovanja italijanskih fasista i spanskih falangista, ima sa socijalistickim sindikalistima zajednicko samo to - nacin delovanja, drugim recima, kao sto sam i pre napisao – orudje, sredstvo, za ostvarivanje cilja. Ta sindikalna akcija nacionalista i, da kazem, klerikalaca u Spaniji, koja treba da ukine klase nastale u burzoaskom drustvu treba da dovede do radikalno drugacijeg kraja, cilja, nego u slucaju socijalista. Ne moze se zanemariti ta cinjenica iz prostog razloga sto cilj, kakav god daje, cini da se sredstva podredjuju njemu, a ne obrnuto, pa ce tokom tog “puta” ka istom, doci (i doslo je), po pravilu, a ne kao izuzetak, do prilagodjavanja svega, pa i sindikalizma, i teoretski i u praksi. A i nikad ne postoji jedno sredstvo da se postigne bilo sta. Elem, u tekstu koji si preneo se lepo kaze „uticaj“. To je potpuno tacno. Ali to ne govori puno o sustini neke ideologije. I lepo pise da su na Rozenbergov rasizam najveci uticaj napravili “frenchmEn”. Samo, bice da je pre rec o jednom drugom francuzu, a ne o Sorelu

[Agni]

I lepo pise da su na Rozenbergov rasizam najveci uticaj napravili “frenchmEn”. Samo, bice da je pre rec o jednom drugom francuzu, a ne o Sorelu

Mislis na De Gobineau-a?

[MancMellow]

Mislis na De Gobineau-a?

Jesteda

[kim_philby]

Mislim da mesas razlicita znacenja "modernizacije". Komunisti jesu izveli industrijalizaciju SSSR-a, ali modernizacija u tom smislu nema veze sa filozofskim idealima Aufklärung-a, na koje pretpostavljam da mislis kad kazes da su nacisti bili protiv nje. Nacisticki antimodernizam svakako nije podrazumevao protivljenje industrijalizaciji (izvoru vojne moce)ili birokratizaciji.

na koji su nacin boljsevici bili protiv modernosti npr. sa sve dekriminilizacijom homoseksualnosti? ili doslednim sprovodjenjem jednakosti polova? naravno govorim o ranom periodu. sto se prosvetiteljstva tice dovoljno je pitati pazolinija o vezi prosvetiteljstva i nacizma. ne treba nam adorno za to :P@anduril: ovo predavanje ko glen bek.edit edita: sada shvatam sta si hteo da kazes. sorry, cekam basket pa sam nervozan. mislim da ja modernost shvatam u sirem smislu mimo samo ideala prosvetiteljstva. mislim da su nacisti u potpunosti protiv modernosti cak i kada se koriste njenim sredstvima. Edited March 31, 2011 by kim_philby

[kgmr]

ideologija neodvojiva od političke prakse

a sto? da li je to univerzalni kriterijum za svaku ideju?

[MancMellow]

a sto? da li je to univerzalni kriterijum za svaku ideju?

Ne, samo za one (političke) čiji su nosioci pokušali da je primene. Dakle tamo gde praksa uopšte i postoji.

[Zabalujev]

@anduril: ovo predavanje ko glen bek.

Za uzivanje, odista. Dodje mi da ima demonstriram jednu socijalisticku revoluciju, cisto da ne sprovodimo misaone eksperimente. Ali me trenutno mrzi jerbo sam se nazdrao fensi vecere sastavljene od ribe cudnog naziva, otmenog rozea i palacinki sa dzemom od jagoda. Crkli dabogda, u svakom slucaju, praxa je kriterijum svih istina.

[Indy]

Dodje mi da ...

Dodje i meni, i to svasta ponekad, ali se uzdrzim. Nadam se da cete i vi sto volite nickove nekakvih sovjetskih generala. ;) Ono sto sam hteo reci, ne mogu ja da se razbacujem sa knjiskim citatima k'o philby i ovaj radagast, ali bih radije (jedno 17 miliona puta) ziveo u zemlji koju uredjuje neko k'o Anduril, nego sovjetski generali ostali cenjeni diskutanti. Stavise, i zivim u zemlji koja je manje vise andurilovska (sto Srbija nije htela da bude, a i dalje nece), s tim da je na srecu ipak malo umerenija.Mislim, ne moze ovako, philby & co su procitali jedno 1000 puta vise knjiga na ovu temu od mene i sad mogu da garniraju citate koji ce me uvek poklopiti. Zato moram ovako neka prakticna razmisljanja jednog srpskog vola, cisto da malo otvorim prozor i provetrim prostoriju. Da zavrsim jednim konfuznim, ali ipak ilustrativnim citatom koga pokupih s neta (autor nepoznat, a i nebitan):George Orwell isn't against communism. He actually was a communist. He was against the fascism that the Soviet Union essentially became.(Ispade po ovom Anduril u pravu :D)Pozdrav svima i srecan rad, koji ce nas, jel'te, osloboditi.

[Miralem]

Cudan taj komunizam, u SSSR dobijes ludaka Staljina a u Kini dobijes ludaka Mao Ce-Tunga (i jos nekoliko takvih ludaka po raznoraznim drugima mestima, npr. Causesku u Rumuniji, Pol Pot u Kambodzi, itd.).I onda to na kraju sve nije komunizam, nego su to neki drugi -izmi...ma daj.

da u sssr nismo dobili ludaka staljina, nego recimo trockog, mozda bi sve bilo drugacije. mozda on ne bi pobio svakog ko valja i postavio svugde svoje ljude. one koji su, da bi ostali u zivotu, prodali svoje principe i ideale. i u prvo vreme barem bili marionete (neki su se, poput tita i maoa, osamostalili). ja ovde ne idem dalje od tvrdnje da nije potrebno ubiti svakog ko ti se ucini sumljivim, zelis li uspeti u izgradnji komunistickog sistema. moze, i moglo je, bez toga. jbt, staljin je davao oblastima kvote, tj u svakoj je morao biti odstranjen odredjen (velik) broj "izdajnika". to nema veze ni sa kakvim izmom, vec je proizvod ludila.

Kao sto je primetio hazard, ima li uopste primera vladavine komunista koji se ne svodi na 1 neuspeli pokusaj?

ne, jer kopmunizam (i etape do njega) imaju ugradjenu gresku- ekonomija vrlo slabo funkcionise. evo i braca kinezi su tu presli na (polu)kapitalizam, inace bi se raspali. a bez ekonomije se gube i solidarnost i jednakost, ostaje samo jednopartijski sistem. koji je, jelte, represivan po defaultu.dakle, ja se ovde ne zalazem za vaspostavljanje kom rezima, niti branim dosadasnje diktature. protivim se retardiranom izjednacavanju sa fas/nacizmom. zadnja dva su zla po definiciji, komunizam se izvitoperio. verovatno nije ni mogao da zazivi, ali je svakako mogao da proizvede manje zrtava.

[Indy]

Miraleme, trockisto 1. :D(EDIT. A isto to sam ja pomislio kad sam gledao Frida biopic, sa Geoffrey Rushom u ulozi Trockog... posto je to sve sto znam o Trockom. Ako laze Geoffrey, lazem i ja).

Edited March 31, 2011 by Indy

[mandingo]

Jos 1 zanimljiv topic (koji nije na sportu) na kojem cu gubiti vreme i zivce. <_< Komunizam je isti ili cak gori (po body count-u, recimo) nego fasizam ili nacizam. Socijalizam (zamotan u liberalnu demokratiju, sa druge strane, je nesto sasvim drugo. To je Skandinavija, vecina EU zemalja, Kanada... i naravno, niti je fer, niti je precizno da takvo social-demokratsko drustvo izjednacavamo sa hitlerovom Nemackom. Komunizam i fasizam su dokazano neuspesni pokusaji homogenizacije drustva po principu pripadnosti, nebitno dali se radi o rasi, religiji ili politickoj provinenciji. U oba slucaja, o parametrima pripadnosti odlucuje drzava. Princip slobade i ljudskih prava, oko kojih su se vodili vecina ratova i revolucija od postanka covecanstva ce ostati nedosanjan san ukoliko se, pre svega, ne postuju individulna prava. Jedini nacin da se, kao ljuska rasa, izdignemo iznad rasizma, nacionalizma i ostalih sranja, je individualizam. Naravno, to ne znaci da treba da zivimo u brvnari, sa teskim naoruzanjem i konzervama hrane za 5 godina. Za pocetak bi bilo dobro da politicarima (levicarima ili desnicarima, nebitno) oduzmemo moc odlucivanja o svakom jebenom aspektu nasih zivota, jbg, imali su vise od 2 veka da dokazu kako ce bolje voditi nase zivote umesto nas. edit: oops, zaboravio sam da dodam da sam ovaj post mogao da napisem i na 'pijano postovanje'. Idealizam je najopasniji u kombinaciji sa lozom. :P

Edited April 1, 2011 by mandingo

[Indy]

...jbg, imali su vise od 2 veka da dokazu kako ce bolje voditi nase zivote umesto nas.

Sto su obilato i dokazali... gdegod su imali prilike (neometani ekstremistima s leva i s desna).EDIT. Bio mnogo duzi odgovor, ali poenta je i ovim jednako pogodjena. Edited April 1, 2011 by Indy

[noskich]

ne, jer kopmunizam (i etape do njega) imaju ugradjenu gresku- ekonomija vrlo slabo funkcionise.

Greska je u tome sto se ono sto se gomilalo stotinama hiljada godina kroz razvoj civilizacije ne moze preko noci izbrisati i poceti od pocetka a da to na kraju uspe kako je zamisljeno bez ekstremnih skretanja. Tako da komuna koja se rukovodi kolektivistickim principima moze da uspe jer ukljucuje ljude koji su, iako odrasli u postojecem sistemu, svojevoljno odlucili da zive drugacije. A takve uspesne komune postoje i danas jer takvi ljudi znaju sta hoce i zasto hoce. S druge strane, ako se to isto pokusa na nivou koji ukljucuje mase ljudi koji su slika i prilika prethodne organizacije drustva (na prvom im je mestu licna korist i udobnost) onda se ta manjina `idealista` kako bi `ubrzala` proces transformacije pocne sluziti sto indoktrinacijom sto prisilom pa se to sve izrodi u svoju suprotnost.Znaci niti valja `avangarda` koja ukljucuje karijeriste, ljude koji bi da prigrabe moc a uopste ih ne interesuje kako i zbog cega, niti valja masa koja samo gleda kratkorocnu materijalnu korist.Bottom-up pristup je realan, top-down nije, makar ne za kratak vremenski period. Drugo, cilj ne opravdava sredstva vec sredstva moraju biti u skladu sa ciljem, inace se desava da se zbog imaginarnog i nedostiznoj cilja moze opravdati bilo sta. Edited April 1, 2011 by noskich